ΑΡΑΤΟΣ Ο ΣΟΛΕΥΣ

AΡΑΤΟΣ Ο ΣΟΛΕΥΣ

(Σόλοι Κιλικία 315 π.Χ.-Πέλλα 240 π.Χ)

  Ο Άρατος ο Σολεύς ήταν Αλεξανδρινός ποιητής που άκμασε το 305 - 240 π.Χ. Καταγόταν εκ Σόλων της Κιλικίας, κατ΄ άλλους από τη Ταρσό αλλά μάλλον ότι εκεί έζησε για λίγο.

Ο Άρατος ο Σολεύς

 Πατέρας του ήταν ο διαπρεπής τότε Πολιτικός και στρατιωτικός Αθηνόδωρος. Μαθήτευσε κοντά στον Μενεκράτη στην Έφεσο (292 π.Χ.). Στη συνέχεια πήγε στη Κω και δέχθηκε τη διδασκαλία του Φιλητά. Εκεί γνώρισε τον Θεόκριτο και άλλους ποιητές του καλούμενου βουκολικού κύκλου.

Ο Άρατος ο Σολεύς ήταν Αλεξανδρινός ποιητής που άκμασε το 305 - 240 π.Χ.

  Στη συνέχεια έζησε στη Αθήνα ως μαθητής του περιπατητικού φιλόσοφου Πραξιφάνους, όπου εγνώρισε τον στωικό φιλόσοφο Ζήνωνα, τον ιδρυτή της ερετριακής σχολής Μενέδημο και τον Καλλίμαχο τον Κυρηναίο. Στην συνέχεια έζησε στην Συρία, στην Αυλή του Αντίοχου Ά. Έπειτα εγκαταστάθηκε στην Αλεξάνδρεια και τελικά πήγε στην Πέλλα. Τον αναφέρουν οι : Βιτρούβιος,Ίππαρχος, Στοβαίος, Στέφανος βυζάντιος.

EΡΓΟ

  Ο Άρατος ασχολήθηκε και με τα μαθηματικά και με την αστρονομία. Ο φιλόσοφος Ζήνων, όταν κλήθηκε ως διδάσκαλος από τον φιλότεχνο βασιλιά της Μακεδονίας Αντίγονο τον Γονατά αλλά λόγω γήρατος δεν μπορούσε να μεταβεί, έστειλε τον Άρατο με τους μαθητές του Περσαίη και Φιλονίδη (276 π.Χ.). Τότε ο Άρατος έγραψε, για τους γάμους του Αντιγόνου, το ποίημα «Ύμνος στον Πάνα» όπου εξυμνεί τη νίκη του Αντιγόνου κατά των Γαλατών στη μάχη της Λυσιμαχείας (277 π.Χ) κατά την οποία ο Παν επέφερε στους Γαλάτες «πανικό». Επίσης, εκτελώντας επιθυμία του Μακεδόνα βασιλιά, ο Άρατος έγραψε τα «Φαινόμενα», αστρονομικό και μετεωρολογικό ποίημα που προκάλεσε το θαυμασμό των συγχρόνων του.

Ο Άρατος ασχολήθηκε και με τα μαθηματικά και με την αστρονομία.  

 Μετά την αιφνίδια εισβολή του Πύρρος το 274 π.Χ. ο ποιητικός και φιλοσοφικός κύκλος της αυλής του Αντιγόνου διαλύθηκε και ο Άρατος πήγε στη Συρία στην αυλή του βασιλιά Αντίοχου Α' του Σωτήρα. Εκεί ο Άρατος εξέδωσε τα διορθωτικά σχόλια στην Οδύσσεια του Ομήρου. Μετά την αποκατάσταση στη Μακεδονία ο Βασιλιάς Αντίγονος κάλεσε τον Άρατο και αυτός επέστρεψε όπου και αργότερα πέθανε (245 π.Χ.).

 Όλα τα συγγράμματα του Αράτου υπήρξαν θαυμαστά από τους Αρχαίους και ήταν:

α) «Φαινόμενα»: Αριστουργηματικό επικό ποίημα από 1154 εξάμετρους στίχους που περιγράφονται ποιητικά αστερισμοί, ουράνια φαινόμενα με κατεσπαρμένους ύμνους, θρύλους και μύθους σε τρία μέρη:

Μέρος Α : «καταστερέωση» (που εξυμνούνται οι αστερισμοί),

Μέρος Β : «συνανατέλλοντες και συνδύοντες αστέρες».

Μέρος Γ : «διοσημία» Πρόγνωσις καιρού(μετεωρολογικές προγνώσεις).Το σύγγραμμα είναι διδακτικό και γράφτηκε στην Πέλλα κατ’εντολή του Βασιλέα της Μακεδονίας Αντιγόνου Γονατά, το 277π.χ. Το μετέφρασαν στα λατινικά ο Κικέρων και ο Γερμανικός. 

Το βιβλίο Φαινόμενα και Διοσημία

  Για τούτο το έργο ο Καλλίμαχος ο Κυρηναίος προκειμένου να εξυμνήσει τη δύναμη και ενάργεια του Αράτου αφιέρωσε σ΄ αυτόν ιδιαίτερο επίγραμμα στο οποίο τον παρέβαλε με τον Ησίοδο τονίζοντας την «Αράτου σύντονος αγρυπνίην» και τη «μελιχρότητα των επέων». Αλλά και ο Πτολεμαίος και ο Οβίδιος εξύμνησαν το έργο αυτό του Αράτου λέγοντας πως «ο Άρατος θα μείνει αιώνιος όπως ο Ήλιος και η Σελήνη».

β) «Διόρθωση και έκδοση Οδύσσειας»

γ) «Ύμνοι και παίγνια».

δ) «Συνθέσεις φαρμάκων».

ε) «Επικήδεια, επιστολές, επιγράμματα, ηθοποιίες».

στ) «Περί ανατολής ή ανατομής».

ζ) «Αστρολογία».

η) «Ιατρικές δυνάμεις».

θ) «Περί ορνέων».

ι) «Επικήδειος Κλεομβρότου» και ο περίφημος

κ) «Ύμνος εις Πάνα».

  Δύο επιγράμματα του Αράτου από τον Στέφανο του Μελέαγρου περιλαμβάνονται στην Παλατινή Ανθολογία (ΧΙ 437 και ΧΙΙ 129).

Ο Άρατος εμπνευσμένος από επιστημονικές αναζητήσεις ιδίως σε αστρονομικές μελέτες βρήκε πλούσιο υλικό μυθοπλασίας στα ουράνια σώματα το οποίο και επαύξησε με τη καταπληκτική πολυμάθειά του και εφευρετικότητά του

  Ο Άρατος εμπνευσμένος από επιστημονικές αναζητήσεις ιδίως σε αστρονομικές μελέτες βρήκε πλούσιο υλικό μυθοπλασίας στα ουράνια σώματα το οποίο και επαύξησε με τη καταπληκτική πολυμάθειά του και εφευρετικότητά του, επαινούμενος ως «πολυμαθής και άριστος ποιητής». Η αναγνώριση της αξίας του Άρατου μέχρι των τελευταίων ρωμαϊκών χρόνων και η εξέχουσα θέση του ανάμεσα στους ποιητές το καταδεικνύουν οι τρεις βιογραφίες και τα σχόλια που έγιναν στα «Φαινόμενά» του και προ πάντων οι επαινετικοί και υμνητικοί χαρακτηρισμοί άλλων ποιητών, αλλά και οι μεταφράσεις των έργων του στη λατινική."

  Είναι πιθανό ότι ο Απόστολος Παύλος είχε μελετήσει τα «Φαινόμενα» και από την εισαγωγή του Άρατου είχε δανειστεί τη φράση Τοῦ γὰρ καὶ γένος εἰμέν που χρησιμοποίησε στον Άρειο Πάγο στην προς Αθηναίους ομιλία του (Ἐν αὐτῷ γὰρ ζῶμεν καὶ κινούμεθα καὶ ἐσμέν, ὡς καί τινες τῶν καθ' ὑμᾶς ποιητῶν εἰρήκασιν· τοῦ γὰρ καὶ γένος ἐσμέν — Πράξεις 17:28).