ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΔΙΟΠΤΡΑΣ
Οι Έλληνες αστρονόμοι χρησιμοποίησαν την διόπτρα για τη μέτρηση των θέσεων του άστρων.Τόσο ο Ευκλείδης και ο Γέμινος αναφέρονται στην διόπτρα στα αστρονομικά έργα τους.Μέχρι τον Πτολεμαίου (2ος αιώνας μ.Χ.), ήταν ένα αστρονομικό όργανο που αντικαταστάθηκε από το Κρικωτή σφαίρα.Συνεχίστηκε στη χρήση ως ένα αποτελεσματικό εργαλείο αποτύπωσης.
Ο Πυθέας είχε κατασκευάσει μια διόπτρα που η ύπαρξη της βεβαιώνεται από το γεγονός ότι ο Πυθέας είχε εντοπίσει ότι ο βόρειος ουράνιος πόλος και ο πολικός αστέρας δεν συμπίπτουν.
Η διόπτρα του Ιππάρχου χρησίμευε για την εκτίμηση της φαινόμενης διαμέτρου του Ήλιου και της Σελήνης |
Η διόπτρα του Ιππάρχου που χρησίμευε για την εκτίμηση της φαινόμενης διαμέτρου του Ήλιου και της Σελήνης. Με τη διόπτρα ο Ίππαρχος υπολόγισε την απόσταση και το πραγματικό μέγεθος των δύο αυτών αστέρων.
Η διόπτρα του Αρχιμήδη που είχε τοποθετηθεί στην κορυφή του φάρου της Αλεξάνδρειας.Πρόκειται για ένα πρώιμο αστρονομικό όργανο κατάλληλο για τη μέτρηση πολύ μικρών γωνιών. Χρησιμοποιούνταν για τον υπολογισμό της φαινόμενης γωνίας και της απόστασης των ουρανίων σωμάτων από τη γη αλλά και της μεταξύ τους απόστασης. Αποτελούνταν από μια μακριά (τετράπηχη) βαθμονομημένη ράβδο που στο άκρο της έφερε ένα πλακίδιο με προσοφθάλμιο και από ένα ολισθαίνον στέλεχος. Το στέλεχος έφερε είτε ένα στενό πλακίδιο, είτε ένα μεγαλύτερο πλακίδιο με μια μεγάλη οπή ή δύο μικρότερες οπές. Ο χειριστής του οργάνου στόχευε το ουράνιο σώμα μετακινώντας το ολισθαίνον στέλεχος μέχρι να καλύψει την περιφέρειά του. Τότε άμεσα διάβαζε τη φαινόμενη γωνία ή με χρήση αναλογιών υπολόγιζε τη ζητούμενη απόσταση.
Τέλος υπήρχε και η διόπτρα του Δικαιάρχου.
Το Ευπαλίνειο όρυγμα είναι μια σήραγγα μήκους 1036 μέτρων(4.000 πόδια) κοντά στο Πυθαγόρειο της Σάμου, η οποία κατασκευάστηκε κατά τον 6ο αιώνα π.Χ. για να χρησιμεύσει σαν υδραγωγείο |
Η διόπτρα μπορεί να βοηθήσει την κατασκευή ενός τούνελ μέσα από δύο αντίθετα σημεία σε ένα βουνό. Υπάρχει μια υποψία ότι χρησιμοποιήθηκε για την κατασκευή του Ευπαλινείου υδραγωγείου.Το Ευπαλίνειο όρυγμα είναι ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα της μηχανικής στους αρχαίους χρόνους.Είναι μια σήραγγα μήκους 1036 μέτρων(4.000 πόδια) κοντά στο Πυθαγόρειο της Σάμου, η οποία κατασκευάστηκε κατά τον 6ο αιώνα π.Χ. για να χρησιμεύσει σαν υδραγωγείο. Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του ήταν ότι ανοίχθηκε ταυτόχρονα και από τις δυο πλευρές του βουνού.
Οι ειδικοί διαφωνούν κατά πόσον η διόπτρα ότι ήταν διαθέσιμη νωρίτερα. Ένα ολόκληρο βιβλίο για την κατασκευή και τη διερεύνηση της χρήσης της διόπτρα πιστώνεται Ήρωας της Αλεξάνδρειας.