ΔΡΟΣΟΣ

ΔΡΟΣΟΣ

ΔΡΟΣΟΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

 Δρόσος ονομάζεται το φυσικό φαινόμενο της συμπύκνωσης των υδρατμών πάνω στα φυτά και στην επιφάνεια διαφόρων στερεών σωμάτων.

Δρόσος ονομάζεται το φυσικό φαινόμενο της συμπύκνωσης των υδρατμών πάνω στα φυτά και στην επιφάνεια διαφόρων στερεών σωμάτων

 Οι σταγόνες  δρόσου είναι το νερό με τη μορφή σταγονιδίων που εμφανίζεται πάνω σε λεπτά,εκτεθειμένα αντικείμενα το πρωί ή το βράδυ.Δεδομένου ότι η εκτεθειμένη επιφάνεια δροσίζει και ακτινοβολεί θερμότητα,η υγρασία της ατμόσφαιρας συμπυκνώνεται σε ποσοστό μεγαλύτερο από αυτό στο οποίο μπορεί να εξατμιστεί,με αποτέλεσμα το σχηματισμό σταγονιδίων νερού.

Δρόσος

 Όταν η θερμοκρασία συμπύκνωσης των υδρατμών είναι αρκετά χαμηλή,κάτω από το 0° C,ο δρόσος λαμβάνει τη μορφή πάγου.Αυτή η μορφή καλείται πάχνη ή παγετός.Επειδή ο δρόσος συσχετίζεται με τη θερμοκρασία των επιφανειών,στα τέλη του καλοκαιριού διαμορφώνεται ευκολότερα στις επιφάνειες που δεν θερμαίνονται,όπως το γρασίδι,τα φύλλα,τα κιγκλιδώματα,οι στέγες αυτοκινήτων και οι γέφυρες.

ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΔΡΟΣΟΥ

 Οι υδρατμοί θα συμπυκνωθούν σε σταγονίδια,ανάλογα με τη θερμοκρασία.Η συμπύκνωση αυτή γίνεται,όταν η θερμοκρασία των σωμάτων κατέβει κάτω από τη θερμοκρασία δρόσου του αέρα που βρίσκεται σ'επαφή μ'αυτά,αλλά παραμένει πάνω από 0 °C.Όσον αναφορά την ψύξη της επιφάνειας των διαφόρων σωμάτων,αυτή οφείλεται κυρίως σε έντονη νυχτερινή ακτινοβολία.

Οι υδρατμοί θα συμπυκνωθούν σε σταγονίδια,ανάλογα με τη θερμοκρασία.Η συμπύκνωση αυτή γίνεται,όταν η θερμοκρασία των σωμάτων κατέβει κάτω από τη θερμοκρασία δρόσου του αέρα που βρίσκεται σ'επαφή μ'αυτά,αλλά παραμένει πάνω από 0 °C

 Αν μετά το σχηματισμό της δρόσου η θερμοκρασία της κατέβει κάτω του 0 °C,τότε οι υδροσταγόνες παγώνουν και σχηματίζουν την παγωμένη ή λευκή δρόσο.

 Από τα ανώτερα συνάγεται ότι οι ευνοϊκές συνθήκες για το σχηματισμό της δρόσου είναι οι εξής:

α) Η επιφάνεια των σωμάτων πάνω στην οποία σχηματίζεται η δρόσος,να έχει μεγάλη αφετική ικανότητα και να είναι μονωμένη από τη θερμική τροφοδότηση του εδάφους.

β) Κατά τη διάρκεια της νύχτας ο ουρανός να είναι αίθριος και η ατμόσφαιρα νήνεμη ή να πνέει ελαφρά μόνο άνεμος.Στις νύκτες αυτές, η Γη ακτινοβολεί περισσότερη θερμότητα από αυτή που λαμβάνει,καθώς τα σύννεφα δρουν ως ανακλαστές ακτινοβολίας,με αποτέλεσμα να ψύχεται η επιφάνειά της.Τις νύκτες που δημιουργείται δρόσος πρέπει να υπάρχει και άπνοια γιατί ο νυκτερινός άνεμος μεταφέρει θερμές αέριες μάζες από μεγαλύτερα ύψη,κοντά στην επιφάνεια.

γ) Η ειδική υγρασία του αέρα να είναι μικρή(εκτός από το λεπτό αέριο στρώμα που βρίσκεται σ'επαφή με τα στρώματα),για να διαφεύγει ανεμπόδιστα η γήινη θερμική ακτινοβολία προς την ανώτερη ατμόσφαιρα και το διάστημα.

δ) Η σχετική υγρασία των επιφανειακών στρωμάτων του αέρα να είναι μεγάλη.

ε) Η παρουσία πηγής,με την οποία ο αέρας των επιφανειακών στρωμάτων να τροφοδοτείται συνεχώς με υδρατμούς(λίμνη,θάλασσα,ποταμός ή υγρό έδαφος από βροχή)

στ)  Οι προτεινόμενα καιρικές συνθήκες περιλαμβάνουν την απουσία των νεφών και των υδρατμών στην ατμόσφαιρα,για την ελαχιστοποίηση του φαινομένου του θερμοκηπίου.

Γραφική παράσταση της Θερμοκρασίας σε συνάρτηση της ώρας

 Ο ισχυρός άνεμος εμποδίζει το σχηματισμό της δρόσου,λόγω της αυξημένης εξάτμισης των υδροσταγόνων,ενώ ο ασθενής άνεμος είναι ευνοϊκός γιατί ανανεώνει τον αέρα πάνω από τη δρόσο με άλλον υγρότερο του.

 Η δρόσος παρατηρείται και στην εξωτερική επιφάνεια ενός ποτηρίου παγωμένου νερού το καλοκαίρι και σε έναν καθρέφτη μπάνιου,που είναι  θολωμένος από τη χρήση ζεστού νερού.Σ'αυτές τις περιπτώσεις πάνω στην επιφάνεια τους σχηματίζονται σταγόνες νερού.

ΕΙΔΗ ΔΡΟΣΟΥ

 Όπως είπαμε η δημιουργία της δρόσου εξαρτάται κυρίως από την υφιστάμενη διάχυση υδρατμών μέσα στον αέρα.Από αυτή τη διάχυση παρατηρούμε δύο δυνατές περιπτώσεις δημιουργίας δρόσου που γίνεται με την καθοδική κίνηση των υδρατμών και με την ανοδική κίνηση.
 Άρα έχουμε δύο είδη  δρόσου:

α) H καθοδική δρόσος.

 Η δρόσος αυτή προκαλείται με καθοδική κίνηση υδρατμών και εμφανίζεται στη πάνω επιφάνεια των φύλλων.

Η καθοδική δρόσος προκαλείται με καθοδική κίνηση υδρατμών και εμφανίζεται στη πάνω επιφάνεια των φύλλων

 Στην αγγλική ορολογία φέρεται ως "dewfall".

β) H ανοδική δρόσος.

 Η δρόσος αυτή προκαλείται με ανοδική κίνηση υδρατμών από κάτω προς τα επάνω και εμφανίζεται στη κάτω επιφάνεια των φύλλων των λουλουδιών.

Η ανοδική δρόσος προκαλείται με ανοδική κίνηση υδρατμών από κάτω προς τα επάνω και εμφανίζεται στη κάτω επιφάνεια των φύλλων των λουλουδιών

 Στην αγγλική ορολογία φέρεται ως "distillation" (=απόσταξη).

ΣΗΜΕΙΟ ΔΡΟΣΟΥ

 Σημείο δρόσου ή Σημείο υγροποίησης ονομάζεται το σημείο εκείνο της θερμοκρασίας στο οποίο δημιουργείται το φαινόμενο της δρόσου,όταν οι υδρατμοί ψυχθούν.
 Στη θερμοκρασία πρέπει ο αέρας να είναι κορεσμένος και δεν μπορεί να συγκρατήσει άλλους υδρατμούς με αποτέλεσμα η σχετική υγρασία να είναι 100%.Πρέπει να τονίσουμε ότι το Σημείο δρόσου παίρνει τιμές πάνω από το 0°C.

Σημείο δρόσου ή Σημείο υγροποίησης  ονομάζεται το σημείο εκείνο της θερμοκρασίας στο οποίο δημιουργείται το φαινόμενο της δρόσου,όταν οι υδρατμοί ψυχθούν

 Το Σημείο δρόσου εξαρτάται και από την απόλυτη υγρασία γιατί η θερμοκρασία αυτή εξαρτάται από την ποσότητα των υδρατμών που περιέχει 1 κυβικό μέτρο αέρος.

Αυτό το γράφημα δείχνει το μέγιστο ποσοστό,κατά βάρος,των υδρατμών που περιέχεται στον αέρα στο επίπεδο της θάλασσας σε ένα εύρος θερμοκρασιών που μπορεί να περιέχει.Η συμπεριφορά των υδρατμών δεν εξαρτάται από την παρουσία άλλων αερίων στον αέρα.Ο σχηματισμός του δρόσου θα εμφανιστεί στο σημείο υγροποίησης των υδρατμών

 Η θερμοκρασία του σημείου δρόσου αποτελεί σπουδαίο μετεωρολογικό στοιχείο για ένα τόπο και γι΄ αυτό πάντοτε αναφέρεται στους μετεωρολογικούς χάρτες με τα σύμβολα D.P. από τα αρχικά του αγγλικού όρου Dew Point (=Δρόσου Σημείο).

ΜΕΤΡΗΣΗ ΤΗΣ ΔΡΟΣΟΥ

 Μια κλασική συσκευή μέτρησης της δρόσου είναι το υγρόμετρο δρόσου.Μια μικρή,τεχνητή επιφάνεια του συμπυκνωτή έχει ανασταλεί από ένα βραχίονα που συνδέεται με ένα δείκτη ή ένα στυλό που καταγράφει τις αλλαγές βάρους του συμπυκνωτή σε ένα τύμπανο.Πέραν του ότι είναι πολύ ευαίσθητο όργανο στον άνεμο,όπως και όλες οι συσκευές τεχνητής επιφάνειας, παρέχει μόνο ένα μέτρο των μετεωρολογικών δυνατοτήτων σχηματισμού της δρόσου.

Το υγρόμετρο δρόσου αποτελείται από μια μικρή,τεχνητή επιφάνεια του συμπυκνωτή που έχει ανασταλεί από ένα βραχίονα που συνδέεται με ένα δείκτη ή ένα στυλό που καταγράφει τις αλλαγές βάρους του συμπυκνωτή σε ένα τύμπανο

 Το πραγματικό ποσό της δροσιάς σε ένα συγκεκριμένο τόπο εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις ιδιότητες της επιφάνειας.Περαιτέρω μέθοδοι περιλαμβάνουν εκτίμηση μέσω της σύγκρισης των σταγονιδίων σε τυποποιημένες φωτογραφίες ή ογκομετρική μέτρηση της ποσότητας του νερού που υπάρχει στην επιφάνεια.

ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΔΡΟΣΟΥ

 Η δρόσος έχει μεγάλη σημασία ειδικά στις καλλιέργειες για τις περιοχές στις οποίες παρατηρούνται μεγάλες περίοδοι ξηρασίας.Ιδιαίτερα στις περιοχές με λίγες βροχές όπως είναι τα περισσότερα νησιά του Αιγαίου,ιδίως οι Κυκλάδες η αξία της είναι ιδιαίτερα αντιληπτή.Αυτό συμβαίνει γιατί αυτή είναι σχεδόν η μόνη πηγή από την οποία παίρνει νερό η βλάστηση των εν λόγω περιοχών όταν δεν αρδεύονται.Επίσης η παρουσία της δρόσου ευνοεί την θαμνώδη βλάστηση σε παράκτιες ερήμους όπως του Περού,της Μαυριτανίας κ.α.

Η δρόσος έχει μεγάλη σημασία ειδικά στις καλλιέργειες για τις περιοχές στις οποίες παρατηρούνται μεγάλες περίοδοι ξηρασίας

 Λόγω της εξάρτησής της δρόσου από την ισορροπία της ακτινοβολίας,τα ποσά της δρόσου μπορούν να φθάσουν το ανώτατη θεωρητική τιμή περίπου 0,8 mm ανά νύχτα,όμως η πραγματική μετρούμενη τιμή σπάνια υπερβαίνει τα 0,5 mm.Στα περισσότερα κλίματα του κόσμου,ο ετήσιος μέσος όρος της δρόσου είναι πολύ μικρός για να ανταγωνιστεί με τη βροχή.Σε περιοχές με σημαντικές περιόδους ανομβρίας,τα φυτά,π.χ. οι λειχήνες ή τα  πεύκα  επωφελούνται από την δροσιά.

H δρόσος ευνοεί την ανάπτυξη μυκήτων που είναι καταστροφικοί για τα φυτά

 Ένα άλλο αποτέλεσμα του δρόσου στα φυτά είναι ο ρόλος του ως βιότοπος για τους παθογόνους παράγοντες με αποτέλεσμα να είναι και πρόξενος διαφόρων ασθενειών των φυτών,λόγω της διάδοσης ορισμένων παθογόνων μικροοργανισμών.Επίσης η δρόσος ευνοεί την ανάπτυξη μυκήτων που είναι καταστροφικοί για τα φυτά,π.χ. τα φυτά πατάτας.

ΤΕΧΝΗΤΗ ΣΥΓΚΟΜΙΔΗ

 Ο Διεθνής Οργανισμός για την Αξιοποίηση Δρόσου(OPUR) εργάζεται για την αποτελεσματική,με βάση το φύλλο,αξιοποίηση των συμπυκνωτών για περιοχές όπου η βροχή ή η ομίχλη δεν μπορεί να καλύψει τις ανάγκες νερού όλο το χρόνο.

Συμπυκνωτής για την αξιοποίηση Δρόσου

 Μεγάλα συστήματα συγκομιδής κλίμακας δρόσου έχουν γίνει από το Ινδικό Ινστιτούτο Διαχείρισης Αχμενταμπάντ (IIMA) με τη συμμετοχή του Διεθνούς Οργανισμού για την Αξιοποίηση Δρόσου (OPUR) στις παράκτιες ημιάνυδρες περιοχές.Αυτές οι συμπυκνωτές μπορούν να μαζέψουν περισσότερα από 200 λίτρα (κατά μέσο όρο) του νερού ανά νύχτα για περίπου 90 νύχτες στη σεζόν Οκτωβρίου-Μαΐου.Το ερευνητικό εργαστήριο της IIMA έχει δείξει ότι ο δρόσος μπορεί να χρησιμεύσει ως συμπληρωματική πηγή νερού σε παράκτιες άγονες περιοχές.