ΚΥΑΝΟΣ ΓΙΓΑΝΤΑΣ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
O κυανός γίγαντας είναι ένα αστέρι με φασματικό τύπο O ή Β (με αποτέλεσμα να έχει μπλε εμφάνιση) και μια τάξη φωτεινότητας ΙΙΙ που χαρακτηρίζει τους γίγαντες αστέρες.
O κυανός γίγαντας είναι ένα αστέρι με φασματικό τύπο O ή Β (με αποτέλεσμα να έχει μπλε εμφάνιση) και μια τάξη φωτεινότητας ΙΙΙ που χαρακτηρίζει τους γίγαντες αστέρες |
Ένας κυανός γίγαντας είναι ένα άστρο μεγάλης μάζας που έχει εξαντλήσει το υδρογόνο στον πυρήνα του και άφησε την κύρια ακολουθία.
Με σύμβολα,είναι αστέρες OxIII ή BxIII κατά τη διδιάστατη φασματική ταξινόμηση Μόργκαν-Κήναν,όπου x αριθμός από 0 ως 9.Στο πρότυπο διάγραμμα Hertzsprung-Russell,οι κυανοί γίγαντες βρίσκονται στην πάνω αριστερή γωνία,λόγω της υψηλής φωτεινότητας τους και στις αρχές του φασματικού τύπου.
ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ ΤΟΥ ΚΥΑΝΟΥ ΓΙΓΑΝΤΑ
Οι κυανοί γίγαντες έχουν επιφανειακή θερμοκρασία αρκετά υψηλή της τάξης των 30.000 Κ ώστε σημαντικό τμήμα της ακτινοβολούμενης ενέργειας εκπέμπεται ως υπεριώδες φως,αόρατο στο ανθρώπινο μάτι.Καθώς μεγαλώνουν διαστέλλονται και να ψύχονται και τελικά γίνονται κόκκινοι γίγαντες, ή σε ένα πιο φωτεινό ή μεγάλο αστέρι.
Οι κυανοί γίγαντες έχουν επιφανειακή θερμοκρασία αρκετά υψηλή της τάξης των 30.000 Κ |
Δεδομένου ότι είναι τόσο καυτά (αλλά όχι πολύ πυκνά),η αναμενόμενη διάρκεια ζωής τους είναι πολύ μικρή (της τάξης των δεκάδων ή εκατοντάδων εκατομμυρίων ετών),και οι θεωρίες προβλέπουν ότι οι περισσότεροι από αυτούς θα τελειώσουν ως σουπερνόβα.
ΦΩΤΕΙΝΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΚΥΑΝΟΥ ΓΙΓΑΝΤΑ
Η φωτεινότητα των κυανών γιγάντων είναι περίπου 10.000 φορές μεγαλύτερη από του Ήλιου.
Οι κυανοί γίγαντες είναι εξαιρετικά φωτεινά αστέρια,φτάνοντας τα απόλυτα μεγέθη της τάξης του -5,-6 |
Οι κυανοί γίγαντες είναι εξαιρετικά φωτεινά αστέρια,φτάνοντας τα απόλυτα μεγέθη της τάξης του -5,-6 το οποίο είναι από 9000 έως 25.000 φορές φωτεινότερο από τον ήλιο μας.
ΟΜΑΔΕΣ ΤΟΥ ΚΥΑΝΟΥ ΓΙΓΑΝΤΑ
Οι κυανοί γίγαντες δημιουργούνται και βρίσκονται σε πολύ αραιές και μεγάλες ομάδες,γνωστές στην Αστρονομία ως Ομάδες O-B.Η τεράστια φωτιστική τους ισχύς προδίνει τον ταχύ ρυθμό που τους επιβάλλει να καταναλώνουν τα πυρηνικά τους «καύσιμα» η μεγάλη πίεση που ασκεί στο εσωτερικό τους η μεγάλη τους μάζα.
Για το λόγο αυτό,ο μέσος όρος ζωής τους είναι σχετικώς πολύ μικρός για αστέρες,λίγες δεκάδες ή εκατοντάδες εκατομμύρια γήινα χρόνια.Η σύγχρονη Αστροφυσική προβλέπει ότι οι περισσότεροι κυανοί γίγαντες θα πεθάνουν σε μία θεαματική έκρηξη,ως υπερκαινοφανείς αστέρες.
Η Αλκυόνη είναι ένας τυπικός μπλε γίγαντας |
ΣΥΝΘΕΣΗ ΤΟΥ ΚΥΑΝΟΥ ΓΙΓΑΝΤΑ
O κυανός γίγαντας είναι ένα αστέρι που συνδυάζει ήλιο στον πυρήνα του,αντί του υδρογόνου.Δεν υπάρχουν «πραγματικοί» σταθεροί κυανοί γίγαντες,αλλά απλώς ηλικιωμένοι αστέρες μεγάλης μάζας όπως ο Μπελατρίξ (φασματικού τύπου B2III) που βρίσκονται στη διαδικασία να καταστούν λαμπροί γίγαντες (τάξη λαμπρότητας II) μεγάλης μάζας,σε αντίθεση με ερυθρούς γίγαντες όπως ο Αρκτούρος (K1III),οι οποίοι αντιπροσωπεύουν το τελικό στάδιο της αστρικής εξελίξεως για αστέρες μικρής σχετικώς μάζας και είναι σταθερότεροι ως γίγαντες.
Ο Μπλε γίγαντας Μπέλατριξ σε σύγκριση με τον Algol B,τον Ήλιο,ένα κόκκινο νάνο και μερικούς πλανήτες |
Οι κυανοί γίγαντες αντιπροσωπεύουν μια μεταβατική φάση το αστέρι είτε να γίνει ένας λαμπρός γίγαντας (και,τελικά,ένα πλανητικό νεφέλωμα και λευκός νάνος) ή υπεργίγαντας (και τελικά μία σουπερνόβα ή σπάνια λευκός νάνος).
Το αντίστοιχο στάδιο αστρικής εξελίξεως για αστέρα μάζας ίσης με τη μάζα του Ήλιου θα ήταν ο υπογίγαντας (τάξη IV),στον οποίο η σύντηξη υδρογόνου επιβραδύνεται και η σύντηξη ηλίου δεν έχει ακόμα αρχίσει.
O κυανός γίγαντας είναι ένα αστέρι που συνδυάζει ήλιο στον πυρήνα του,αντί του υδρογόνου |
ΑΛΛΟΙ ΚΥΑΝΟΙ ΓΙΓΑΝΤΕΣ
Άλλοι κυανοί γίγαντες προέρχονται από αστέρια σύντηξης υδρογόνου,όπως ο νάνος Στάχυς ή οι βασικοί αστέρες των Πλειάδων,με εξαιρετική φωτεινότητα.
Aστέρες των Πλειάδων ονομάζεται μία «ανοικτή συστροφή» αστέρων,δηλαδή ένα ανοικτό αστρικό σμήνος,που ανήκει στον αστερισμό του Ταύρου |
O κυανός γίγαντας δεν πρέπει να συγχέεται με τους μπλε υπεργίγαντες όπως ο Rigel ή αστέρια όπως ο Βασιλίσκος που είναι αστέρι νάνος στη κύρια ακολουθία.