PHYSIC LESSONS: ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΦΥΣΙΚΗΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΟ ΦΩΣ

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΦΥΣΙΚΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΟ ΦΩΣ

Η ΦΥΣΗ ΤΟΥ ΦΩΤΟΣ

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ

1) Να γράψετε τη θεμελιώδη εξίσωση της κυματικής και να αναφέρετε το φυσικό μέγεθος που αντιπροσωπεύει κάθε σύμβολο που χρησιμοποιείτε.

2) Ποια ήταν η άποψη των αρχαίων Ελλήνων για τη φύση του φωτός;

3) Να γράψετε το νόμο της ανάκλασης του φωτός. Σε ποια άποψη στηρίχτηκε ο Νεύτωνας και με βάση ποιες αρχές διατύπωσε το νόμο της ανάκλασης του φωτός;

4) Τι είναι το φως, σωμάτιο ή κύμα;

5) Τι σημαίνει ότι το φως είναι κύμα και τι σημαίνει ότι το φως είναι σωματίδια

6) Σε ποια φαινόμενα συμπεριφέρεται σαν κύμα και σε ποια σαν σωματίδια ;

7) Ποιον τύπο έχει το φως σαν κύμα και ποιον σαν σωματίδια ;

8) Τι είναι το φως σύμφωνα με τη θεωρία του Maxwell;

9) Οι συνηθισμένες πηγές ορατού φωτός δίνουν τέτοιες συχνότητες (ή μήκη κύματος) ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων, ώστε να γίνονται αντιληπτά από το ανθρώπινο μάτι. Μεταξύ ποιων τιμών για το κενό ή τον αέρα κυμαίνεται το μήκος κύματος αυτών των κυμάτων;

10) Τι είδους ενέργειες μεταφέρουν τα ηλεκτρομαγνητικά κύματα που εκπέμπουν οι διάφορες πηγές;

11) Πώς απέδειξε πειραματικά ο Hertz την ορθότητα της θεωρίας του Maxwell;

12) Ποια φαινόμενα ερμήνευσαν οι Max Planck και Einstein χρησιμοποιώντας τη σωματιδιακή φύση του φωτός;

13) Τι εννοούμε λέγοντας ότι μια ποσότητα είναι κβαντωμένη; Να αναφέρετε ένα παράδειγμα.

14) Τι εννοούμε όταν λέμε ότι το ηλεκτρικό φορτίο είναι κβαντισμένο μέγεθος;

Να διατυπώσετε την αρχή διατήρησης του ηλεκτρικού φορτίου.

15) Πως ερμηνεύεται η εκπομπή και απορρόφηση φωτός από την κβαντική θεωρία του Planck;

16) Ποια είναι η σχέση που υπολογίζει την ενέργεια κάθε φωτονίου μιας ακτινοβολίας;

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΩΣΤΟΥ-ΛΑΘΟΥΣ

1) Η κυματική φύση του φωτός εκδηλώνεται σε φαινόμενα όπως η συμβολή, η περίθλαση και το φωτοηλεκτρικό φαινόμενο.

2) Σύμφωνα με τη θεωρία του Maxwell, το φως είναι εγκάρσια ηλεκτρομαγνητικά κύματα που ξεκινούν από τη φωτεινή πηγή και διαδίδονται προς όλες τις κατευθύνσεις.

3) Σύμφωνα με την κβαντική θεωρία του Planck, το φως εκπέμπεται και απορροφάται από τα άτομα της ύλης κατά συνεχή τρόπο.

4) Οι ηλεκτρομαγνητικές ακτινοβολίες μπορούν να διαδοθούν και στο κενό.

5) Η ταχύτητα του φωτός στο κενό εξαρτάται από τη συχνότητά του.

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΟΛΛΑΠΛΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ

ΕΡΩΤΗΣΗ 1

Σύμφωνα με την ηλεκτρομαγνητική θεωρία του Maxwell:

α) Το φως είναι εγκάρσια κύματα.

β) Το φως είναι εγκάρσια ηλεκτρομαγνητικά κύματα.

γ) Το φως συμπεριφέρεται ως σωμάτιο.

δ) Τα άτομα της ύλης εκπέμπουν και απορροφούν φωτόνια.

ΕΡΩΤΗΣΗ 2

Με τον όρο ότι το φως έχει διπλή φύση εννοούμε ότι:

α) Αποτελείται από θετικά και αρνητικά σωματίδια.

β) Συμπεριφέρεται σαν κύμα και σαν σωματίδιο.

γ) Είναι ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία.

δ) Είναι εγκάρσιο κύμα.

ΕΡΩΤΗΣΗ 3

Το φωτοηλεκτρικό φαινόμενο είναι το φαινόμενο κατά το οποίο:

α) Τα μέταλλα εκπέμπουν ηλεκτρόνια όταν πάνω τους πέσει ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία

β) Τα μέταλλα εκπέμπουν φως όταν θερμανθούν

γ) Τα μέταλλα εκπέμπουν ηλεκτρόνια όταν θερμανθούν

δ) Ένα σώμα χάνει το φορτίο του όταν βρεθεί για αρκετό χρονικό διάστημα εκτεθειμένο στον αέρα.

ΕΡΩΤΗΣΗ 4

Το ορατό φάσμα της ακτινοβολίας χαρακτηρίζεται από μήκη κύματος (για το κενό ή τον αέρα):

α) μεγαλύτερα από

β) μικρότερα από

γ) μεγαλύτερα από και μικρότερα από

δ) μεταξύ και

ΕΡΩΤΗΣΗ 5

Ποιο από τα χαρακτηριστικά που ακολουθούν δεν αναφέρεται στο ηλεκτρομαγνητικό κύμα;

α) Αποτελούνται από ένα ηλεκτρικό και ένα μαγνητικό κύμα.

β) Τα διανύσματα του ηλεκτρικού και του μαγνητικού πεδίου είναι πάντα κάθετα μεταξύ τους.

γ) Η ένταση του μαγνητικού και του ηλεκτρικού πεδίου είναι χρονικά σταθερές.

δ) Η ένταση του μαγνητικού και του ηλεκτρικού πεδίου μεταβάλλονται τοπικά.

ΕΡΩΤΗΣΗ 6

Σύμφωνα με την κβαντική θεωρία του Planck:

α) Το φως είναι εγκάρσια ηλεκτρομαγνητικά κύματα.

β) Το φως εκπέμπεται και απορροφάται από τα άτομα της ύλης κατά συνεχή τρόπο.

γ) Τα άτομα της ύλης εκπέμπουν και απορροφούν φωτόνια.

δ) Το φως δεν έχει κυματικό χαρακτήρα.

ΕΡΩΤΗΣΗ 7

Η θεωρία των κβάντα

α) κατέρριψε την παλαιότερη της ηλεκτρομαγνητική θεωρία του Maxwell

β) δέχεται ότι κάθε άτομο απορροφά και εκπέμπει ενέργεια κατά συνεχή τρόπο

γ) δέχεται ότι η ενέργεια των φωτονίων είναι ανεξάρτητη από τη συχνότητά τους

δ) ερμηνεύει φαινόμενα που σχετίζονται με την αλληλεπίδραση της φωτεινής ακτινοβολίας με την ύλη.

ΕΡΩΤΗΣΗ 8

Η ενέργεια ενός φωτονίου:

α) εξαρτάται από την ταχύτητά του.

β) εξαρτάται από τη συχνότητά του.

γ) έχει τη μεγαλύτερη τιμή όταν η ακτινοβολία διαδίδεται στο κενό.

δ) εξαρτάται από το οπτικό μέσο στο οποίο διαδίδεται η ακτινοβολία.

ΕΡΩΤΗΣΗ 9

Η κβαντική θεωρία για το φως δέχεται ότι:

α) το φως εκπέμπεται και απορροφάται συνεχώς.

β) το φως εκπέμπεται και απορροφάται ασυνεχώς.

γ) το φως είναι εγκάρσια ηλεκτρομαγνητικά κύματα.

δ) το φως είναι σωματίδια με πολύ μικρή μάζα.

ΕΡΩΤΗΣΗ 10

Μία μονοχρωματική δέσμη φωτός διαθλάται στην διαχωριστική επιφάνεια δύο οπτικών μέσων τότε:

α) το μήκος κύματος δεν αλλάζει.

β) η συχνότητα δεν αλλάζει.

γ) η ταχύτητα δεν αλλάζει.

δ) αλλάζουν όλα τα παραπάνω.

ΕΡΩΤΗΣΗ 11

Φως διαδίδεται σε γυαλί. Παρατηρούμε ότι ο δείκτης διάθλασης του γυαλιού:

α) δεν εξαρτάται από το μήκος κύματος.

β) αυξάνεται με την αύξηση του μήκους κύματος.

γ) μειώνεται με την αύξηση του μήκους κύματος.

δ) είναι σταθερός, χαρακτηριστικός για το γυαλί.

ΕΡΩΤΗΣΗ 12

Λευκό φως διαδίδεται σε γυαλί.

α) Η ταχύτητα διάδοσης του ιώδους είναι μεγαλύτερη απ’ ότι του πράσινου.

β) Η ταχύτητα διάδοσης του ιώδους είναι μεγαλύτερη απ’ ότι του κόκκινου.

γ) Η ταχύτητα διάδοσης του ιώδους είναι ίση με του κόκκινου.

δ) Η ταχύτητα διάδοσης του ιώδους είναι μικρότερη απ’ ότι του κόκκινου.

ΕΡΩΤΗΣΗ 13

Φως διαδίδεται σε υγρό.

α) Ο δείκτης διάθλασης του υγρού αυξάνεται με την αύξηση του μήκους κύματος.

β) Ο δείκτης διάθλασης του υγρού αυξάνεται με τη μείωση της συχνότητας.

γ) Η ταχύτητα του φωτός αυξάνεται με την αύξηση του μήκους κύματος.

δ) Η ταχύτητα του φωτός αυξάνεται με την αύξηση της συχνότητας.

ΕΡΩΤΗΣΗ 14

Μονοχρωματική ακτίνα φωτός διέρχεται από πρίσμα και εκτρέπεται από την αρχική διεύθυνση διάδοσης. Η γωνία εκτροπής:

α) Είναι τόσο μεγαλύτερη όσο μεγαλύτερο είναι το μήκος κύματος.

β) Είναι μεγαλύτερη για το κόκκινο απ’ ότι για το ιώδες.

γ) Είναι μεγαλύτερη για το ιώδες απ’ ότι για το κόκκινο.

δ) Είναι τόσο μεγαλύτερη όσο μικρότερη η συχνότητα.

ΕΡΩΤΗΣΗ 15

Κόκκινο και ιώδες φως προσπίπτουν ταυτόχρονα και με την ίδια γωνία πρόσπτωσης σε γυάλινο πρίσμα.

α) Ο δείκτης διάθλασης του γυαλιού είναι μεγαλύτερος για το κόκκινο απ’ ότι για το ιώδες.

β) Η ταχύτητα διάδοσης του κόκκινου είναι μικρότερη απ’ ότι του ιώδους.

γ) Η γωνία εκτροπής του κόκκινου είναι μικρότερη από τη γωνία εκτροπής του ιώδους.

δ) Το μήκος κύματος του κόκκινου είναι μικρότερο από το μήκος κύματος του ιώδους.

ΕΡΩΤΗΣΗ 16

Σύμφωνα με την ηλεκτρομαγνητική θεωρία του Maxwell:

α) τα διανύσματα της έντασης Ε του ηλεκτρικού πεδίου και της έντασης Β του μαγνητικού πεδίου είναι παράλληλα μεταξύ τους.

β) το φως είναι διαμήκη ηλεκτρομαγνητικά κύματα.

γ) ερμηνεύονται όλα τα φαινόμενα που έχουν σχέση με το φως.

δ) οι εντάσεις του ηλεκτρικού και του μαγνητικού πεδίου έχουν την ίδια φάση.

ΕΡΩΤΗΣΗ 17

Ποιο από τα παρακάτω δεν ισχύει σύμφωνα με την κβαντική θεωρία;

α) κάθε φωτόνιο έχει ενέργεια Ε = h f

β) το φωτόνιο συμπεριφέρεται και σαν σωματίδιο και σαν κύμα

γ) το φως εκπέμπεται και απορροφάται κατά συνεχή τρόπο

δ) τα φωτόνια έχουν ορμή

ΕΡΩΤΗΣΗ 18

Η ταχύτητα διάδοσης του φωτός είναι:

α) Ίδια σε όλα τα οπτικά μέσα.
β) Μεγαλύτερη στο γυαλί απ’ ότι στο κενό.

γ) Μέγιστη στο κενό.
δ) Ελάχιστη στο κενό.

ΕΡΩΤΗΣΗ 19

Ένα γυάλινο πρίσμα παρεμβάλλεται στην πορεία δύο παράλληλων μονοχρωματικών ακτινοβολιών με μήκη κύματος λ1 και λ2 στο κενό, όπου λ1<λ2.

Αν n1 και n2 είναι οι δείκτες διάθλασης του υλικού του πρίσματος για τις δύο ακτινοβολίες αντίστοιχα, τότε

α) n1>n2.

β) n1<n2.

γ) n1=n2 .

ΕΡΩΤΗΣΗ 20

Η τιμή της ταχύτητας του φωτός σε ένα οπτικό μέσο

α) αυξάνεται καθώς μειώνεται το μήκος κύματος

β) παραμένει σταθερή όταν διαδίδεται από τον αέρα στο οπτικό μέσο

γ) αρχικά αυξάνεται καθώς αυξάνεται το μήκος κύματος και μετά μειώνεται

δ) αυξάνεται όταν αυξάνεται το μήκος κύματος

ΕΡΩΤΗΣΗ 21

Η θεωρία των κβάντα :

α) δέχεται ότι κάθε άτομο απορροφά και εκπέμπει ενέργεια κατά συνεχή τρόπο.

β) δέχεται ότι η ενέργεια των φωτονίων είναι ανάλογη με τη συχνότητά τους.

γ) ερμηνεύει φαινόμενα που σχετίζονται με την κυματική φύση του φωτός.

δ) δεν ερμηνεύει το φωτοηλεκτρικό φαινόμενο.

ΕΡΩΤΗΣΗ 22

Μονοχρωματική ακτίνα φωτός διαδίδεται σε ένα υλικό που έχει δείκτη διάθλασης 1,4 έχοντας μήκος κύματος στο υλικό 500nm. Το χρώμα της ακτίνας φωτός είναι:

α) ερυθρό.

β) πράσινο.

γ) μπλε.

Δίνονται τα μήκη κύματος των τριών χρωμάτων στο κενό: ερυθρό 700 nm, πράσινο 500 nm και μπλε 450 nm.

ΕΡΩΤΗΣΗ 23

Το έτος 2005 ορίστηκε ως έτος Φυσικής και ιδιαίτερα ως έτος Einstein (Aϊνστάιν).Το 1905 ο Einstein χρησιμοποιώντας τη σωματιδιακή φύση του φωτός ερμήνευσε το φωτοηλεκτρικό φαινόμενο. Σήμερα πιστεύουμε ότι το φως συμπεριφέρεται ως:

α) κύμα.
β)  σωματίδιο.
γ) κύμα και ως σωματίδιο.
δ) επιταχυνόμενη μάζα.

ΕΡΩΤΗΣΗ 24

Μονοχρωματική ακτινοβολία, η οποία διέρχεται από το οπτικά αραιότερο μέσο (1) προς το οπτικά πυκνότερο μέσο (2), προσπίπτει υπό τυχαία γωνία στη διαχωριστική επιφάνεια των δύο οπτικών μέσων. Τότε:

α) η ταχύτητα της ακτινοβολίας είναι μεγαλύτερη στο μέσο (2) σε σχέση με το μέσο (1).

β) η γωνία διάθλασης είναι μεγαλύτερη από τη γωνία πρόσπτωσης.

γ) η ενέργεια κάθε φωτονίου της ακτινοβολίας είναι μεγαλύτερη στο μέσο (1) σε σχέση με το μέσο (2).

δ) το μήκος κύματος της ακτινοβολίας είναι μικρότερο στο μέσο (2) σε σχέση με το μέσο (1).

ΕΡΩΤΗΣΗ 25

Μονοχρωματική ακτινοβολία διαδίδεται στο κενό σε απόσταση κατά 50% μεγαλύτερη από την απόσταση που διαδίδεται σε διαφανές οπτικό μέσο στον ίδιο χρόνο. Ο δείκτης διάθλασης του οπτικού μέσου για την ακτινοβολία αυτή είναι:

α) 3/2
β) 3
γ) 2

ΕΡΩΤΗΣΗ 26

Ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία με συχνότητα 5⋅10¹⁴Ηz διαδίδεται στο κενό με ταχύτητα 3⋅108 m/s. Δεδομένου ότι 1m=10⁹nm, η ακτινοβολία

α) είναι ορατή.
β) είναι υπεριώδης.
γ) είναι υπέρυθρη.

ΕΡΩΤΗΣΗ 27

Ο Planck, για να ερμηνεύσει την ακτινοβολία που παράγει ένα θερμαινόμενο σώμα, εισήγαγε τη θεωρία των ………. φωτός.

α) ακτίνων Χ

β) κυμάτων

γ) κβάντων

δ) πλανκτών

ΕΡΩΤΗΣΗ 28

Δύο μονοχρωματικές ηλεκτρομαγνητικές ακτινοβολίες Α και Β με συχνότητες, αντίστοιχα, fA και fB τέτοιες, ώστε fB = 2fA, διαδίδονται στο κενό. Αν λΑ είναι το μήκος κύματος της ακτινοβολίας Α, τότε το μήκος κύματος λΒ της ακτινοβολίας Β είναι ίσο με:

α) 2λΑ,

β) 3 nm

γ) 3λΑ

ΕΡΩΤΗΣΗ 29

Η τιμή του δείκτη διάθλασης ενός οπτικού μέσου :

α) είναι ίδια για όλα τα μήκη κύματος της ορατής ακτινοβολίας

β) αυξάνεται, όταν ελαττώνεται το μήκος κύματος της ορατής ακτινοβολίας

γ) ελαττώνεται, όταν ελαττώνεται το μήκος κύματος της ορατής ακτινοβολίας

δ) εξαρτάται μόνο από το υλικό του οπτικού μέσου.

ΕΡΩΤΗΣΗ 30

Για το γυαλί ο δείκτης διάθλασης μπορεί να είναι:

α) 0

β) 1

γ) 1,5

δ) 0,9

ΕΡΩΤΗΣΗ 31

Όταν ακτίνα μονοχρωματικού φωτός περάσει από τον αέρα σε γυαλί, μεταβάλλεται:

α) η συχνότητά της

β) μόνον το μήκος κύματός της

γ) το μήκος κύματος και η ταχύτητα διάδοσής της

δ) η συχνότητα και η ταχύτητα διάδοσής της.

ΕΡΩΤΗΣΗ 32

Μονοχρωματική φωτεινή δέσμη, που διαδίδεται στον αέρα, προσπίπτει πλάγια στη διαχωριστική επιφάνεια διαφανούς οπτικού μέσου. Οι ακτίνες, που συνεχίζουν να διαδίδονται στο διαφανές οπτικό μέσον, έχουν σε σχέση με τις προσπίπτουσες:

α) την ίδια ταχύτητα

β) την ίδια διεύθυνση διάδοσης

γ) το ίδιο μήκος κύματος.

δ) την ίδια συχνότητα

ΕΡΩΤΗΣΗ 33

Σύμφωνα με την ηλεκτρομαγνητική θεωρία του Maxwell το ηλεκτρομαγνητικό κύμα παράγεται, όταν ένα ηλεκτρικό φορτίο:

α) επιταχύνεται

β) ηρεμεί

γ) κινείται ευθύγραμμα και ομαλά

δ) όλα τα παραπάνω.

ΕΡΩΤΗΣΗ 34

α) ως κύμα και ως σωματίδιο.

β) ως κύμα.

γ) ως επιταχυνόμενη μάζα.

δ) ως σωματίδιο.

ΕΡΩΤΗΣΗ 35

Σύμφωνα με την ηλεκτρομαγνητική θεωρία του Maxwell:

β) οι εντάσεις του ηλεκτρικού και του μαγνητικού πεδίου έχουν την ίδια φάση.

γ) ερμηνεύονται όλα τα φαινόμενα που έχουν σχέση με το φως.

δ) το φως είναι διαμήκη ηλεκτρομαγνητικά κύματα.

ΕΡΩΤΗΣΗ 36

O Maxwell:

α) απέδειξε ότι το φως είναι εγκάρσια ηλεκτρομαγνητικά κύματα

β) απέδειξε ότι το φως έχει σωματιδιακή φύση

γ) εισήγαγε τη θεωρια των κβάντα

δ) μέτρησε την ταχύτητα του φωτός

ΕΡΩΤΗΣΗ 37

Με την κυματική φύση του φωτός δεν μπορούμε να ερμηνεύσουμε;

α) τη συμβολή του φωτός

β) την περίθλαση του φωτός

γ) το φωτοηλεκτρικό φαινόμενο

δ) την πόλωση του φωτός

ΕΡΩΤΗΣΗ 38

Τα ηλεκτρομαγνητικά κύματα

α) έχουν πάντα σταθερή ταχύτητα

β) αποτελούνται από ένα σταθερό ηλεκτρικό και ένα σταθερό μαγνητικό πεδίο που είναι κάθετα μεταξύ τους

γ) αποτελούνται από ένα ηλεκτρικό και ένα μαγνητικό πεδίο που είναι κάθετα μεταξύ τους και μεταβάλλονται τοπικά και χρονικά

δ) αποτελούνται από ένα ηλεκτρικό και ένα μαγνητικό πεδίο της ίδιας διεύθυνσης των οποίων οι τιμές μεταβάλλονται

ΕΡΩΤΗΣΗ 39

Με τον όρο ότι το φως έχει διπλή φύση εννοούμε ότι

α) αποτελείται από θετικά και αρνητικά σωματίδια

β) συμπεριφέρεται ως κύμα και ως σωματίδιο

γ) είναι ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία

δ) είναι εγκάρσιο κύμα

ΕΡΩΤΗΣΗ 40

Το φωτοηλεκτρικό φαινόμενο είναι εκείνο κατά το οποίο

α) τα μέταλλα εκπέμπουν ηλεκτρόνια όταν πάνω τους πέσει ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία

β) τα μέταλλα εκπέμπουν ηλεκτρόνια όταν θερμανθούν

γ) τα μέταλλα εκπέμπουν φως όταν θερμανθούν

δ) ένα σώμα χάνει το φορτίο του όταν βρεθεί για αρκετό χρόνο εκτεθειμένο στον αέρα

ΕΡΩΤΗΣΗ 41

Η θεμελιώδης εξίσωση της κυματικής είναι:

α) c = λ f

β) c = λ / f

γ) λ = c f

δ) f = c λ

ΕΡΩΤΗΣΗ 42

Η σταθερά του Planck έχει μονάδες

α) J

β) J s

γ) J / s

δ) s / J

ΕΡΩΤΗΣΗ 43

Την έννοια κβάντα φωτός εισήγαγε ο

α) Einstein

β) Planck

γ) Maxwell

δ) Young

ΕΡΩΤΗΣΗ 44

Στη διαχωριστική επιφάνεια δύο οπτικών μέσων φθάνουν σε ένα δευτερόλεπτο κ μήκη φωτεινού κύματος προερχόμενο από το οπτικό μέσο Μ1. Από τη διαχωριστική επιφάνεια των δύο μέσων θα περάσουν προς το Μ2

α) κ μήκη κύματος

β) κ / 2 μήκη κύματος

γ) κανένα

δ) 2κ μήκη κύματος

ΕΡΩΤΗΣΗ 45

Για κίτρινο φως (λ0 = 589 nm) ο δείκτης διάθλασης του χαλαζία είναι 1,544 και του διαμαντιού 2,417. Συνεπώς

α) για το κίτρινο φως το διαμάντι είναι οπτικά πυκνότερο μέσο από το χαλαζία

β) όταν ακτίνα κίτρινου φωτός περνάει από το χαλαζία στο διαμάντι η γωνία πρόσπτωσης είναι μικρότερη από τη γωνία ανάκλασης

γ) το κίτρινο φως έχει μεγαλύτερη ταχύτητα στο διαμάντι παρά στο χαλαζία

δ) το κίτρινο φως έχει μεγαλύτερο μήκος κύματος στο διαμάντι παρά στο χαλαζία

ΕΡΩΤΗΣΗ 46

Αν λευκό φως πέσει πάνω σε ένα πρίσμα με γωνία πρόσπτωσης φ = 30 μοίρες,περισσότερο εκτρέπονται

α) οι ιώδεις ακτινοβολίες

β) οι ερυθρές ακτίνες

γ) οι πράσινες ακτίνες

δ) όλες το ίδιο

ΕΡΩΤΗΣΗ 47

Τα χρώματα του φάσματος του λευκού φωτός

α) αν τα συνθέσουμε θα πάρουμε μαύρο χρώμα

β) είναι ακριβώς 7 διαφορετικά χρώματα

γ) είναι ακριβώς 6 διαφορετικά χρώματα

δ) αν τα συνθέσουμε θα πάρουμε λευκό φως

ΕΡΩΤΗΣΗ 48

Το ερυθρό φως έχει μικρότερη συχνότητα από το ιώδες. Συνεπώς

α) το ερυθρό φως έχει μεγαλύτερη ταχύτητα στο κενό από ότι το ιώδες

β) η ενέργεια των φωτονίων του ερυθρού φωτός είναι μικρότερη από αυτή των
φωτονίων του ιώδους

γ) όταν ακτίνα ερυθρού φωτός περνάει από τον αέρα στο γυαλί διαθλάται εντονότερα από το ιώδες

δ) όταν το ερυθρό φως περνάει από τον αέρα στο γυαλί η ταχύτητά του αυξάνεται

ΕΡΩΤΗΣΗ 49

Μονοχρωματική ακτινοβολία έχει μήκος κύματος στο κενό λ0 = 600 nm. Αν ο δείκτης διάθλασης του γυαλιού είναι n = 3/2, το μήκος κύματος της μονοχρωματικής ακτινοβολίας στο γυαλί είναι:

α) 400 nm

β) 900 nm

γ) 500 nm

δ) 600 nm

ΕΡΩΤΗΣΗ 50

Αν ο δείκτης διάθλασης ενός μέσου είναι n = 1,2, η σχέση που συνδέει την ταχύτητα της μονοχρωματικής ακτινοβολίας στο μέσο με την αντίστοιχη στο κενό είναι

α) u = 1,2 c

β) u = 5/6 c

γ) u = 1 / c

δ) u = c

ΕΡΩΤΗΣΗ 51

Μονοχρωματική ακτινοβολία περνάει από το κενό στο γυαλί και το μήκος κύματος της μειώνεται κατά 20%. Ο δείκτης διάθλασης του γυαλιού είναι

α) 5 / 4

β) 4 / 5

γ) 3 / 4

δ) 4 / 3

ΕΡΩΤΗΣΗ 52

Τα ορατά ηλεκτρομαγνητικά κύματα όταν διαδίδονται στο κενό έχουν μήκη κύματος μεταξύ των 400 nm και των 700 nm. Δεχόμενοι ότι τα όρια αυτά είναι ακριβή, τα όρια όπου βρίσκονται οι συχνότητες των ορατών ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων είναι:

α) 0,43x10¹⁵ Hz και 0,75x10¹⁵ Hz

β) 4,3x10¹⁵ Hz και 7,5x10¹⁵ Hz

γ) 0,5x10¹⁵ Hz και 0,8x10¹⁵ Hz

δ) 5x10¹⁵ Hz και 8x10¹⁵ Hz

ΕΡΩΤΗΣΗ 53

Η γωνία εκτροπής μιας φωτεινής ακτίνας, η οποία ανακλάται καθώς πέφτει πάνω σε λείο οριζόντιο επίπεδο σχηματίζοντας αρχικά με αυτό γωνία 60 μοιρών, είναι

α) 60 μοίρες

β) 120 μοίρες

γ) 30 μοίρες

δ) 90 μοίρες

ΕΡΩΤΗΣΗ 54

Φωτεινή ακτίνα πέφτει σε λεία οριζόντια επιφάνεια Ε1, σχηματίζοντας με αυτή γωνία ίση με 45 μοίρες και στη συνέχεια αφού ανακλαστεί πέφτει σε μια δεύτερη κατακόρυφη επιφάνεια Ε2. Η γωνία εκτροπής θα ισούται με

α) 180 μοίρες

β) 90 μοίρες

γ) 45 μοίρες

δ) 135 μοίρες

ΕΡΩΤΗΣΗ 55

Αν μας ζητούνταν να εκτιμήσουμε "με το μάτι" το βάθος όπου βρίσκεται ένα αντικείμενο μέσα στο νερό,

α) θα σφάλαμε γιατί θα το βλέπαμε πιο ψηλά απ' ότι είναι στην πραγματικότητα

β) θα σφάλαμε γιατί θα το βλέπαμε πιο χαμηλά απ' ότι είναι στην πραγματικότητα

γ) δε θα κάναμε λάθος

δ) δε θα μπορούσαμε να το διακρίνουμε καθόλου

ΕΡΩΤΗΣΗ 56

Μια μονοχρωματική ακτινοβολία περνά από ένα οπτικά αραιότερο σε ένα οπτικά πυκνότερο μέσο, δηλαδή από οπτικό μέσο με δείκτη διάθλασης n1 σε οπτικό μέσο με δείκτη διάθλασης n2, όπου n1<n2. Κατά τη μετάβαση αυτή:

α) μειώνεται το μήκος κύματος της ακτινοβολίας,

β) αυξάνεται η συχνότητα της ακτινοβολίας,

γ) το μήκος κύματος και η συχνότητα της ακτινοβολίας μεταβάλλονται με τέτοιον τρόπο ώστε να διατηρείται σταθερή η ταχύτητα διάδοσης c της ακτινοβολίας, κάτι που προκύπτει από τη θεμελιώδη εξίσωση της κυματικής c = λf

δ) η συχνότητα f της ακτινοβολίας παραμένει σταθερή

ΕΡΩΤΗΣΗ 57

Όταν ακτίνα μονοχρωματικού φωτός περάσει από τον αέρα σε γυαλί, μεταβάλλεται:

α) η συχνότητά της

β) μόνον το μήκος κύματός της

γ) το μήκος κύματος και η ταχύτητα διάδοσής της

δ) η συχνότητα και η ταχύτητα διάδοσής της.

ΕΡΩΤΗΣΗ 58

Λέγοντας "το φως έχει διπλή φύση" εννοούμε ότι:

α) απορροφάται και εκπέμπεται

β) αλληλεπιδρά με θετικά και αρνητικά φορτισμένα σωματίδια

γ) συμπεριφέρεται ως κύμα και ως σωματίδιο

δ) είναι συνδυασμός ηλεκτρικού και μαγνητικού κύματος.

ΕΡΩΤΗΣΗ 59

Σύμφωνα με την κβαντική θεωρία του Planck, κάθε άτομο εκπέμπει ή απορροφά στοιχειώδη ποσά ενέργειας, που ονομάζονται:

α) φωτόνια

β) ηλεκτρόνια

γ) ποζιτρόνια

δ) νετρόνια

ΕΡΩΤΗΣΗ 60

Δύο φωτεινές ακτινοβολίες έχουν συχνότητες f1 και f2 αντίστοιχα, για τις οποίες ισχύει f1=2f2. Αν λ1 και λ2 είναι αντίστοιχα τα μήκη κύματος στο κενό για αυτές τις ακτινοβολίες, θα ισχύει:

α) λ1=λ2

β) λ1=2λ2

γ) λ1=λ2/2

Δικαιολογήστε την απάντησή σας.

ΕΡΩΤΗΣΗ 61

Μονοχρωματική φωτεινή δέσμη, που διαδίδεται στον αέρα, προσπίπτει πλάγια στη διαχωριστική επιφάνεια διαφανούς οπτικού μέσου.Οι ακτίνες, που συνεχίζουν να διαδίδονται στο διαφανές οπτικό μέσον, έχουν σε σχέση με τις προσπίπτουσες:

α) την ίδια ταχύτητα

β) την ίδια διεύθυνση διάδοσης

γ) την ίδια συχνότητα

δ) το ίδιο μήκος κύματος.

ΕΡΩΤΗΣΗ 62

Σύμφωνα με την ηλεκτρομαγνητική θεωρία του Μaxwell το ηλεκτρομαγνητικό κύμα παράγεται, όταν ένα ηλεκτρικό φορτίο:

α) ηρεμεί

β) κινείται ευθύγραμμα και ομαλά

γ) Επιταχύνεται

δ) όλα τα παραπάνω.

ΕΡΩΤΗΣΗ 63

Ο δείκτης διάθλασης του χαλαζία είναι 1,544. Η ταχύτητα του φωτός στο χαλαζία σε σύγκριση με την ταχύτητά του στο κενό είναι:

α) μεγαλύτερη

β) ίση

γ) μικρότερη

ΓΕΝΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

ΕΡΩΤΗΣΗ 1

Να αιτιολογήσετε γιατί ο δείκτης διαθλάσεως ενός οποιουδήποτε οπτικού μέσου για μια μονοχρωματική ακτινοβολία δεν είναι δυνατόν να είναι μικρότερος από την μονάδα. (Πανελλήνιες 2001)

ΕΡΩΤΗΣΗ 2

Μονοχρωματική ακτινοβολία διαδίδεται σε δύο διαφορετικά υλικά, με δείκτες διαθλάσεως n1, n2, όπου n2 > n1. Να δείξετε ότι λ1 > λ2 ,όπου λ1 καί λ2 τά αντίστοιχα μήκη κύματος. (Πανελλήνιες 2001)

ΕΡΩΤΗΣΗ 3

Μονοχρωματική ακτινοβολία διαδίδεται στο κενό σε απόσταση κατά 50% μεγαλύτερη από την απόσταση πού διαδίδεται σε διαφανές οπτικό μέσο στον ίδιο χρόνο. Να βρεθεί ο δείκτης διάθλασης του οπτικού μέσου για την ακτινοβολία αυτή.

ΕΡΩΤΗΣΗ 4

Το ορατό φως αποτελείται από ακτινοβολίες που έχουν μήκη κύματος μεταξύ 400nm και 700nm όταν η διάδοση γίνεται στο κενό.

α) Ποια είναι η τιμή της ελάχιστης και της μέγιστης ενέργειας των φωτονίων της ορατής ακτινοβολίας;

β) Ποια είναι η ελάχιστη και ποια η μέγιστη συχνότητα της ορατής ακτινοβολίας;

ΕΡΩΤΗΣΗ 5

Πόσα φωτόνια μιας ακτινοβολίας που έχει συχνότητα απαιτούνται για να

μεταφέρουν ενέργεια ίση με αυτή που χρειάζεται για την μάζας 1mg σε ύψος

4mm;

ΕΡΩΤΗΣΗ 6

Ποιος είναι ο λόγος της ενέργειας ενός φωτονίου με μήκος κύματος λ1 = 450 nm (μπλε φως), προς την ενέργεια ενός φωτονίου με μήκος κύματος λ2 = 630 nm (κόκκινο φως);

ΑΠΑΝΤΗΣΗ

1/4,1

ΕΡΩΤΗΣΗ 7

Το πιο αδύνατο φως που μπορεί να αισθανθεί το ανθρώπινο μάτι είναι περίπου 100 φωτόνια ανά δευτερόλεπτο. Πόση ολική ενέργεια ανά δευτερόλεπτο μπαίνει στο μάτι, για αυτόν το ρυθμό ροής φωτονίων, αν το φως έχει μήκος κύματος 600 nm;

ΕΡΩΤΗΣΗ 8

Ένας σταθμός FM εκπέμπει με μήκος κύματος 3 m. Να υπολογίσετε:

α) την ενέργεια ενός φωτονίου της ακτινοβολίας αυτής.

β) τον αριθμό των φωτονίων που εκπέμπονται ανά δευτερόλεπτο, αν η ισχύς που ακτινοβολείται είναι 6,6 kW.

ΜΗΚΟΣ ΚΥΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΦΩΤΟΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΔΟΣΗ ΤΟΥ

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ

1) Πότε μιλάμε για ανάκλαση του φωτός και πότε για διάθλαση ;

2) Περιγράψτε τα φαινόμενα της ανάκλασης και της διάθλασης του φωτός. Σχεδιάστε ένα σχήμα στο οποίο να φαίνεται μια ακτίνα φωτός που ανακλάται και διαθλάται.

3) Γιατί το φως διαθλάται; Τι ονομάζουμε δείκτη διάθλασης και τι τιμές παίρνει;

4) Πως μεταβάλλεται το μήκος κύματος όταν το φως αλλάζει μέσο διάδοσης;

5) Γιατί όταν περνάει το φως από ένα διαφανές μέσο σε ένα άλλο αλλάζει κατεύθυνση ;

6) Πότε η διαθλώμενη ακτίνα πλησιάζει την κάθετο στην διαχωριστική επιφάνεια και πότε απομακρύνεται από αυτήν ;

7) Πως ορίζουμε τον δείκτη διάθλασης ενός διαφανούς μέσου ;

8) Τι σημαίνουν οι όροι οπτικά πυκνότερο, οπτικά αραιότερο διαφανές μέσο ;

9) Τι είναι τα : c- cο, n, λ-λο ;

10) Όταν το φως περνάει από ένα διαφανές μέσο σε ένα άλλο, πως αλλάζει η ταχύτητα, το μήκος κύματος και η συχνότητα και γιατί ;

11) Όταν το φως περνά από ένα οπτικό μέσο σε ένα άλλο οπτικό μέσο, ποια από τα μεγέθη, ταχύτητα, συχνότητα και μήκος κύματος αλλάζουν;

12) Για ποιο λόγο η συχνότητα του φωτός παραμένει σταθερή όταν το φως περνά από ένα οπτικό μέσο σε κάποιο άλλο οπτικό μέσο;

13) Αποδείξτε ότι το μήκος κύματος της φωτεινής ακτινοβολίας σε οπτικά πυκνότερο μέσο είναι μικρότερη από το μήκος κύματος της ακτινοβολίας αυτής σε οπτικά αραιότερο μέσο.

14) Φως μεγαλύτερου μήκους κύματος (π.χ. ερυθρό) έχει μεγαλύτερη ταχύτητα σε ένα μέσο από φως μικρότερου μήκους κύματος (π.χ. ιώδες). Εξηγήστε γιατί συμβαίνει αυτό.

15) Μια μονοχρωματική φωτεινή δέσμη περνά από τον αέρα στο διθειάνθρακα. Αν η ίδια φωτεινή δέσμη περνά από τον αέρα στο νερό σχηματίζοντας την ίδια γωνία πρόσπτωσης,τότε η γωνία διάθλασης στο νερό είναι μικρότερη από την αντίστοιχη γωνία στο διθειάνθρακα.Με βάση τα παραπάνω στοιχεία να συγκρίνετε την ταχύτητα διάδοσης του φωτός στο νερό και στο διθειάνθρακα.

16) Αν το φως είχε την ίδια ταχύτητα διάδοσης σε όλα τα οπτικά μέσα, θα πάθαινε διάθλαση περνώντας από το ένα μέσο στο άλλο;

17) Μεταβάλλεται ή όχι η ενέργεια ενός φωτονίου κατά τη μετάβασή του από ένα οπτικό μέσο σε ένα άλλο;

18) Είναι δυνατό να μεταβληθεί το μήκος κύματος μιας ακτινοβολίας από 600 nm σε 400 nm κατά τη μετάβασή της από κάποιο μέσο στο κενό;

19) Να συνεχίσετε τη διαδρομή της φωτεινής ακτίνας του διπλανού σχήματος, έως ότου βγει από το νερό.

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΩΣΤΟΥ-ΛΑΘΟΥΣ

1) Ο δείκτης διάθλασης ενός υλικού που παρουσιάζει διασκεδασμό εξαρτάται από τη συχνότητα της ακτινοβολίας που διαδίδεται στο υλικό.

2) Η τιμή του δείκτη διάθλασης αυξάνεται καθώς αυξάνεται το μήκος κύματος.

3) Όταν ένα υλικό παρουσιάζει διασκεδασμό, ο δείκτης διάθλασης του έχει διαφορετική τιμή για κάθε χρώμα.

4) Η ταχύτητα του φωτός σε κάποιο μέσο αυξάνεται καθώς αυξάνεται το μήκος κύματος.

5) Το κόκκινο φως διαδίδεται πιο γρήγορα από το ιώδες σε ένα γυαλί.

6) Ένα γυαλί παρουσιάζει μεγαλύτερο δείκτη διάθλασης για το κόκκινο φως απ’ ότι για το ιώδες.

7) Τα πρίσματα αναλύουν το λευκό φως και όχι το μονοχρωματικό.

8) Λευκό φως προσπίπτει σε πρίσμα. Από την άλλη μεριά βγαίνει λευκό φως το οποίο έχει εκτραπεί σε σχέση με την αρχική διεύθυνση διάδοσης.

9) Κατά τη διέλευση λευκού φωτός από πρίσμα, εκτρέπονται περισσότερο οι ακτινοβολίες που έχουν μικρό μήκος κύματος.

10) Αν το γυαλί δεν παρουσίαζε διασκεδασμό, δεν θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την ανάλυση του λευκού φωτός στο φάσμα του

11) Το λευκό φως είναι μονοχρωματικό

12) Όταν μονοχρωματικό φως προσπέσει σε γυάλινο πρίσμα, αναλύεται σε διάφορα χρώματα.

13) Η ανάλυση του λευκού φωτός από τα πρίσματα οφείλεται στο φαινόμενο του διασκεδασμού.

14) Μπορούμε να παράγουμε λευκό φως αν συνθέσουμε τα χρώματα του φάσματός του.

15) Όταν κόκκινο φως διέρχεται από πρίσμα, αναλύεται στο φάσμα του.

16) Όταν κόκκινο φως διέρχεται από πρίσμα, απλώς εκτρέπεται από την αρχική διεύθυνση διάδοσης.

17) Όσο μεγαλύτερο είναι το μήκος κύματος τόσο μεγαλύτερη είναι η γωνία εκτροπής.

18) Η γωνία εκτροπής για το κόκκινο είναι μεγαλύτερη από την αντίστοιχη για το ιώδες.

19) Η εμφάνιση του ουράνιου τόξου οφείλεται στο φαινόμενο του διασκεδασμού.

20) Για να δούμε το ουράνιο τόξο πρέπει να έχουμε τον ήλιο απέναντί μας.

21)Υπεριώδης ακτινοβολία είναι αυτή με μήκος κύματος μεγαλύτερο των 400 nm
22) Η υπεριώδης ακτινοβολία συμμετέχει στη μετατροπή του οξυγόνου ατμόσφαιρας σε όζον.

23) Υπέρυθρη ακτινοβολία είναι αυτή με μήκη κύματος μεγαλύτερα από 700 nm.

24) Η υπέρυθρη ακτινοβολία διαδίδεται στο κενό με ταχύτητα μεγαλύτερη από την υπεριώδη.

25) Όταν μια ερυθρή γυάλινη πλάκα φωτιστεί με λευκό φως, απορροφά τις ακτίνες που βρίσκονται στην περιοχή του ερυθρού.

26) Οι υπεριώδεις ακτίνες προκαλούν φθορισμό.

27) Οι υπεριώδεις ακτίνες με πολύ μικρό μήκος κύματος προστατεύουν το

δέρμα μας από τον καρκίνο.

28) Οι φωρατές είναι όργανα που ανιχνεύουν την υπέρυθρη ακτινοβολία.

29) Οι υπέρυθρες και οι υπεριώδεις ακτίνες δεν ανήκουν στις ηλεκτρομαγνητικές.

30) Η ταχύτητα με την οποία διαδίδονται, στο κενό, οι υπεριώδεις ακτίνες είναι μεγαλύτερη από αυτή των υπέρυθρων.

31) Τα συνεχή φάσματα εκπομπής παρέχουν πληροφορίες για τη θερμοκρασία του σώματος που τα εξέπεμψε.

32) Τα συνεχή φάσματα εκπομπής παρέχουν πληροφορίες για τη φύση του σώματος που τα εξέπεμψε.

33) Το φάσμα εκπομπής ενός τεμαχίου σιδήρου, που έχει θερμανθεί έντονα, είναι γραμμικό.

34) Το φάσμα εκπομπής του λιωμένου γυαλιού είναι γραμμικό.

35) Το φάσμα απορρόφησης του κόκκινου γυαλιού είναι γραμμικό.

36) Το φάσμα απορρόφησης των ατμών νατρίου είναι γραμμικό.

37) Το φάσμα εκπομπής των ατμών νατρίου είναι γραμμικό.

38)Το αέριο υδρογόνο απορροφά εκείνες τις ακτινοβολίες τις οποίες εκπέμπει όταν ακτινοβολεί.

39) Ο λόγος για τον οποίο το φως διαθλάται καθώς διέρχεται από το ένα μέσο στο άλλο είναι ότι η συχνότητά του έχει διαφορετικές τιμές στα δύο μέσα.

40) Υπάρχουν υλικά στα οποία η ταχύτητα του φωτός είναι μεγαλύτερη από την ταχύτητά του στο κενό.

41) Ονομάζουμε δείκτη διάθλασης n του οπτικού μέσου το πηλίκο της ταχύτητας c0 του φωτός στο κενό προς την ταχύτητα c στο υλικό.

42) Όταν το φως διαπερνά τη διαχωριστική επιφάνεια δύο μέσων, η ταχύτητά του παραμένει σταθερή.

43) Το μήκος κύματος στο οπτικά πυκνότερο μέσο έχει μικρότερη τιμή από αυτή στο οπτικά αραιότερο.

44) Η προσπίπτουσα ακτίνα, η ανακλώμενη, η διαθλώμενη και η κάθετη στην επιφάνεια πρόσπτωσης βρίσκονται στο ίδιο επίπεδο.

45) Το διαμάντι είναι οπτικά πυκνότερο μέσο από το χαλαζία. Συνεπώς, ο δείκτης διάθλασης του χαλαζία είναι μεγαλύτερος από αυτόν του διαμαντιού.

46) Η ταχύτητα του φωτός στο κενό είναι ίδια για όλα τα μήκη κύματος

47) σε ένα οπτικό μέσο η ταχύτητα του φωτός είναι ίδια για διαφορετικά μήκη κύματος

48) ο δείκτης διάθλασης ενός οπτικού μέσου είναι σταθερός και δεν εξαρτάται από το μήκος κύματος του φωτός

49) φως μεγαλύτερου μήκους κύματος έχει μεγαλύτερη ταχύτητα σε ένα μέσο από φως μικρότερου μήκους κύματος.

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΟΛΛΑΠΛΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ

ΕΡΩΤΗΣΗ 1

Η τιμή του δείκτη διάθλασης ενός οπτικού μέσου

α) παραμένει σταθερή ,ανεξάρτητα από το μήκος κύματος του φωτός

β) αυξάνεται καθώς αυξάνεται το μήκος κύματος

γ) μειώνεται καθώς αυξάνεται το μήκος κύματος

δ) είναι πάντα μικρότερη της μονάδας

ΕΡΩΤΗΣΗ 2

Ο λόγος για τον οποίο το φως διαθλάται ,καθώς διέρχεται από το ένα υλικό μέσο στο άλλο, είναι ότι:

α) η συχνότητα του φωτός μεταβάλλεται

β) το μήκος κύματος παραμένει αμετάβλητο

γ) η ταχύτητα του φωτός έχει διαφορετικές τιμές στα δύο μέσα

δ) ο δείκτης διάθλασης είναι πάντα μικρότερος της μονάδας

ΕΡΩΤΗΣΗ 3

Όταν ακτίνα φωτός, συχνότητας f, περνάει από τον αέρα στο γυαλί

α) η συχνότητά του μεταβάλλεται.

β) η ταχύτητά του αυξάνεται.

γ) οι διαθλώμενες ακτίνες απομακρύνονται από την κάθετο στη διαχωριστική επιφάνεια στο σημείο πρόσπτωσης.

δ) το μήκος κύματός του μειώνεται.

ΕΡΩΤΗΣΗ 4

Όταν ακτίνες φωτός, συχνότητας f, προσπέσουν στη λεία διαχωριστική επιφάνεια δύο οπτικών μέσων και περάσουν από το ένα στο άλλο, αλλάζουν διεύθυνση. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται

α) διάθλαση.

β) ανάκλαση.

γ) πόλωση.

δ) ανάλυση.

ΕΡΩΤΗΣΗ 5

Όταν φως συχνότητας f περάσει από οπτικά αραιότερο σε οπτικά πυκνότερο μέσο,

α) μεταβάλλεται η συχνότητά του.

β) αυξάνεται η ταχύτητά του.

γ) αυξάνεται το μήκος κύματός του.

δ) ελαττώνεται το μήκος κύματός του.

ΕΡΩΤΗΣΗ 6

Όταν ακτίνες φωτός, συχνότητας f, προσπέσουν στη λεία διαχωριστική επιφάνεια αέρα γυαλιού και περάσουν από τον αέρα στο γυαλί, η γωνία πρόσπτωσης είναι

α) μεγαλύτερη από τη γωνία διάθλασης.

β) μεγαλύτερη από τη γωνία ανάκλασης.

γ) μικρότερη από τη γωνία ανάκλασης

δ) ίση με τη γωνία διάθλασης.

ΕΡΩΤΗΣΗ 7

Ένας ψαράς κοιτάζει από τη βάρκα του στην επιφάνεια της ήρεμης θάλασσας και βλέπει ένα ψάρι για το οποίο εκτιμά ότι βρίσκεται σε βάθος 3 m από την επιφάνεια. Τι από τα παρακάτω συμβαίνει στην πραγματικότητα;

α) Το ψάρι βρίσκεται στη θέση ακριβώς που εκτιμά ο ψαράς.

β) Το ψάρι βρίσκεται σε βάθος μεγαλύτερο από 3 m .

γ) Το ψάρι βρίσκεται σε βάθος μικρότερο από 3 m .

δ) Το αν το ψάρι βρίσκεται σε βάθος μεγαλύτερο ή μικρότερο από 3 m εξαρτάται από το δείκτη διάθλασης του νερού.

ΕΡΩΤΗΣΗ 8

Ο δείκτης διάθλασης ενός οπτικού μέσου:

α) Είναι πάντα ίσος με τη μονάδα.

β) Είναι πάντα μεγαλύτερος από τη μονάδα.

γ) Είναι πάντα μικρότερος από τη μονάδα.

δ) Είναι μερικές φορές μικρότερος από τη μονάδα.

ΕΡΩΤΗΣΗ 9

Μία μονοχρωματική δέσμη φωτός διαθλάται στην διαχωριστική επιφάνεια δύο οπτικών μέσων με δείκτες διάθλασης n1 και n2 με n1>n2 τότε:

α) λ1>λ2
β) f1>f2
γ) c1>c2

ΑΝΑΛΥΣΗ ΛΕΥΚΟΥ ΦΩΤΟΣ ΚΑΙ ΧΡΩΜΑΤΑ

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ

1) Ποιο φαινόμενο ονομάζεται διασκεδασμός;

2) Πως εξηγείται ότι το λευκό φως όταν περάσει από πρίσμα (π.χ. CD) αναλύεται στα χρώματά του ;

3) Τα μεγάλα μήκη κύματος ή τα μικρά εκτρέπονται πιο πολύ ;

4) Τι δεν θα βλέπαμε στον ουρανό, αν δεν υπήρχε το φαινόμενο του διασκεδασμού ;

5) Το μήκος κύματος των ορατών ακτινοβολιών κυμαίνεται από τα 400 nm έως τα 700 nm(για το κενό ή τον αέρα). Να κάνετε τη γραφική παράσταση του δείκτη διάθλασης του αέρα για τις διάφορες ορατές ακτινοβολίες σε συνάρτηση με το μήκος κύματός τους.

6) Εξηγήστε πώς προκαλείται η εκτροπή μιας μονοχρωματικής ακτίνας φωτός από ένα πρίσμα.

7) Σχεδιάστε και σχολιάστε την πορεία μιας φωτεινής ακτίνας η οποία πέφτει πάνω στην επιφάνεια πρίσματος. Ποια γωνία ονομάζεται γωνία εκτροπής; Να τη σημειώσετε στο σχήμα.

8) Τι συμβαίνει όταν μια δέσμη λευκού φωτός προσπίπτει πάνω σε ένα πρίσμα;

9) Από τι εξαρτάται η γωνία εκτροπής μιας φωτεινής μονοχρωματικής ακτίνας;

10) Τι ονομάζουμε φάσμα του λευκού φωτός;Ποια είναι τα χρώματα του φάσματος;

11) Δύο μονοχρωματικές φωτεινές ακτίνες (μια κόκκινη και μια πράσινη) κινούνται στην ίδια ευθεία και πέφτουν υπό την ίδια γωνία στο ίδιο σημείο ενός πρίσματος.Οι ακτίνες θα βγουν από το ίδιο σημείο του πρίσματος; Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας.

12) Ποια χαρακτηριστικά εμφανίζει το φως σε σχέση με τη διάδοσή του σε οπτικά μέσα;

13) Δύο μονοχρωματικές φωτεινές δέσμες διαδίδονται στην ίδια ευθεία. Να αναφέρετε έναν τρόπο διαχωρισμού τους.

14) Ποια είναι η διαφορά μεταξύ λευκού και μονοχρωματικού φωτός;

15) Ποιων φαινομένων αποτέλεσμα είναι η εμφάνιση στον ουρανό, του ουράνιου τόξου;

16) Τι είναι το φασματοσκόπιο και τι ο φασματογράφος;

17) Τι είναι τα φάσματα εκπομπής και σε ποιες κατηγορίες διακρίνονται;

18) Τι είναι το συνεχές φάσμα εκπομπής, από ποια σώματα προέρχεται και τι πληροφορίες μας δίνει;

19) Τι είναι το γραμμικό φάσμα εκπομπής, από ποια σώματα προέρχεται και τι πληροφορίες μας δίνει;

20) Τι είναι τα φάσματα απορρόφησης και σε ποιες κατηγορίες

διακρίνονται;

21) Τι είναι τα συνεχή και τι τα γραμμικά φάσματα απορρόφησης και από ποια υλικά προκύπτουν;

22) Ποια ακτινοβολία ονομάζεται υπεριώδης και τι ιδιότητες έχει;

23) Ποια ακτινοβολία ονομάζεται υπέρυθρη; Αναφέρατε μερικές ιδιότητες και μερικές εφαρμογές της.

24) Με ποιον τρόπο αντιλαμβανόμαστε την ύπαρξη της αόρατης υπέρυθρης ακτινοβολίας;

25) Ποια όργανα χρησιμοποιούνται για την ανίχνευση της υπέρυθρης ακτινοβολίας και σε ποια αρχή βασίζεται η λειτουργία τους;

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΩΣΤΟΥ-ΛΑΘΟΥΣ

1) Η εμφάνιση του ουράνιου τόξου οφείλεται αποκλειστικά και μόνο στην ανάκλαση του φωτός του ήλιου στις σταγόνες της βροχής.

2) Για να δούμε το ουράνιο τόξο, πρέπει ο ήλιος να βρίσκεται μπροστά μας.

3) Ουράνιο τόξο μπορούμε να δούμε και σε πλήρως νεφοσκεπή ουρανό.

4) Βλέπουμε ουράνιο τόξο μόνο όταν ο ήλιος είναι πίσω μας.

5) Η υπεριώδης ακτινοβολία έχει μήκη κύματος μεγαλύτερα από της ορατής.

6) Η υπεριώδης ακτινοβολία έχει μήκη κύματος μεγαλύτερα από της υπέρυθρης.

7) Η υπέρυθρη ακτινοβολία έχει μήκη κύματος μεγαλύτερα από της ορατής.

8) Ένα φωτόνιο υπέρυθρης ακτινοβολίας έχει μεγαλύτερη ενέργεια από ένα φωτόνιο υπεριώδους ακτινοβολίας.

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΟΛΛΑΠΛΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ

ΕΡΩΤΗΣΗ 1

Η υπέρυθρη ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία έχει ……………………… συχνότητα από αυτήν της υπεριώδους ακτινοβολίας.

α) μεγαλύτερη
β) μικρότερη
γ) ίση

ΕΡΩΤΗΣΗ 2

Η υπεριώδης ακτινοβολία:

α) είναι ορατή με γυμνό μάτι

β) δεν προκαλεί αμαύρωση των φωτογραφικών πλακών

γ) συμμετέχει στη μετατροπή του οξυγόνου της ατμόσφαιρας σε όζον

δ) δεν προκαλεί το φθορισμό σε διάφορα σώματα.

ΕΡΩΤΗΣΗ 3

Το μαύρισμα του δέρματος κατά την ηλιοθεραπεία οφείλεται:

α) στην υπέρυθρη ακτινοβολία.

β) στις ορατές ακτινοβολίες του ηλιακού ρεύματος.

γ) στην υπεριώδη ακτινοβολία.

δ) στην καταστροφή των κυττάρων τις επιδερμίδας.

ΕΡΩΤΗΣΗ 4

Παρατηρείται πειραματικά ότι η πράσινη ακτινοβολία εκτρέπεται περισσότερο σ΄ ένα πρίσμα απ΄ ότι η κίτρινη ακτινοβολία δηλαδή ισχύει φπ>φκ. Να βρείτε για τις δύο αυτές ακτινοβολίες τις σχέσεις που συνδέουν:

α) τους δείκτες διάθλασης

β) τις ταχύτητες μέσα στο πρίσμα

γ) τα μήκη κύματος στο κενό

δ) τα μήκη κύματος μέσα στο πρίσμα

ε) τις συχνότητες

ΕΡΩΤΗΣΗ 5

Μια κόκκινη και μια ιώδης μονοχρωματική ακτίνα φωτός διαδίδονται στη ίδια ευθεία και προσπίπτουν ταυτόχρονα σε γυάλινο πρίσμα:

α) Πρώτη εξέρχεται από το πρίσμα η κόκκινη ακτίνα.

β) Πρώτη εξέρχεται από το πρίσμα η ιώδης ακτίνα.

γ) Η κόκκινη και η ιώδης ακτίνα εξέρχονται ταυτόχρονα από το πρίσμα.

Επιλέξτε τη σωστή απάντηση και αιτιολογείστε.

ΕΡΩΤΗΣΗ 6

Η υπεριώδης ακτινοβολία :

α) δεν προκαλεί αμαύρωση της φωτογραφικής πλάκας.

β) είναι ορατή.

γ) χρησιμοποιείται για την αποστείρωση ιατρικών εργαλείων.

δ) έχει μήκος κύματος από 400 nm έως 700 nm.

ΕΡΩΤΗΣΗ 7

Η υπεριώδης ακτινοβολία:

α) είναι ορατή με γυμνό μάτι

β) δεν προκαλεί αμαύρωση των φωτογραφικών πλακών

γ) συμμετέχει στη μετατροπή του οξυγόνου της ατμόσφαιρας σε όζον

δ) δεν προκαλεί το φθορισμό σε διάφορα σώματα.

ΕΡΩΤΗΣΗ 8

Η υπεριώδης ακτινοβολία:

α) Είναι ορατή.

β) Δεν έχει χημική δράση και δεν προκαλεί φθορισμό.

γ) Προκαλεί βλάβες στα κύτταρα του δέρματος, ειδικά αν έχει πολύ μεγάλη συχνότητα.

δ) Προκαλεί αμαύρωση των φωτογραφικών πλακών.

ΕΡΩΤΗΣΗ 9

Η υπέρυθρη ακτινοβολία:

α) Προκαλεί φθορισμό σε διάφορα σώματα.

β) Δε διέρχεται από την ομίχλη και τα σύννεφα.

γ) Χρησιμοποιείται στην ιατρική για την πλήρη αποστείρωση ιατρικών εργαλείων.

δ) Απορροφάται επιλεκτικά από διάφορα σώματα και προκαλεί τη θέρμανσή τους.

ΕΡΩΤΗΣΗ 10

Ποια από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστή;

α) Ένα πρίσμα εκτρέπει περισσότερο την υπέρυθρη ακτινοβολία απ’ ότι την υπεριώδη.

β)Το νερό παρουσιάζει μεγαλύτερο δείκτη διάθλασης για την υπέρυθρη ακτινοβολία απ’ ότι για την υπεριώδη.

γ) Η ταχύτητα διάδοσης της υπεριώδους ακτινοβολίας σ’ ένα υλικό μέσο είναι μεγαλύτερη από την αντίστοιχη ταχύτητα διάδοσης της υπέρυθρης.

δ) Η υπέρυθρη ακτινοβολία ανιχνεύεται με ειδικά όργανα, τους φωρατές.

ΕΡΩΤΗΣΗ 11

Όταν μια δέσμη λευκού φωτός προσπίπτει σε ένα πρίσμα τότε

α) το ιώδες χρώμα αποκλίνει λιγότερο από όλα ,ενώ το κόκκινο αποκλίνει περισσότερο

β) το ιώδες χρώμα αποκλίνει περισσότερο από όλα ,ενώ το κόκκινο αποκλίνει λιγότερο

γ) όλα τα χρώματα αποκλίνουν το ίδιο

δ) το κίτρινο αποκλίνει λιγότερο από όλα

ΕΡΩΤΗΣΗ 12

Το ουράνιο τόξο οφείλεται στο ότι το φως του ήλιου στις σταγόνες της βροχής παθαίνει

α) μόνο ολική ανάκλαση

β) διάθλαση και ολική ανάκλαση

γ) μόνο διάθλαση

δ) περίθλαση και διάθλαση

ΕΡΩΤΗΣΗ 13

Μια δέσμη λευκού φωτός προσπίπτει πάνω σε ένα πρίσμα και αναλύεται στα χρώματα της ίριδας. Τότε στο κενό:

α) το ερυθρό χρώμα έχει το μικρότερο μήκος κύματος.

β) η ενέργεια των φωτονίων του ερυθρού φωτός είναι μεγαλύτερη από αυτή των υπολοίπων χρωμάτων.

γ) η ενέργεια των φωτονίων του ιώδους φωτός είναι μικρότερη από αυτή των υπολοίπων χρωμάτων.

δ) τίποτα από τα παραπάνω.

ΕΡΩΤΗΣΗ 14

Το γραμμικό φάσμα εκπομπής

α) δίνει πληροφορίες για τη φύση των αερίων ή ατμών που το έδωσαν.

β) δίνει πληροφορίες για τη θερμοκρασία του σώματος που το έδωσε.

γ) αποτελείται από μια συνεχή ταινία χρωμάτων.

δ) εξαρτάται από τον όγκο του σώματος που το έδωσε.

ΕΡΩΤΗΣΗ 15

Η ιδιότητα μερικών χημικών ουσιών να ακτινοβολούν φως, όταν πάνω τους προσπίπτει αόρατη ακτινοβολία μικρού μήκους κύματος, ονομάζεται

α) διασκεδασμός
β) φωσφορισμός
γ) διαύγεια
δ) φθορισμός

ΕΡΩΤΗΣΗ 16

Οι υπέρυθρες ακτινοβολίες

α) είναι ορατές.

β) διέρχονται από την ομίχλη.

γ) προκαλούν φωσφορισμό.

δ) συμμετέχουν στην μετατροπή του οξυγόνου της ατμόσφαιρας σε όζον.

ΕΡΩΤΗΣΗ 17

Τα μήκη κύματος των ακτίνων Χ είναι πολύ ……… από τα μήκη κύματος των ορατών ακτινοβολιών

α) μικρότερα
β) μεγαλύτερα
γ) πιο ορατά

ΕΡΩΤΗΣΗ 18

Στο φαινόμενο του ουράνιου τόξου η φύση συνδυάζει δύο φαινόμενα, το ……… και την ολική ανάκλαση.

α) διασκεδασμό
β) φωσφορισμό
γ) φάσμα
δ) φθορισμό

ΕΡΩΤΗΣΗ 19

Ένα κινητό τηλέφωνο εκπέμπει σε συχνότητα f=1,8 10⁹Hz και έχει ισχύ 1W. Η σταθερά του Planck είναι h=6,6 10^-34J.s και co=3.10⁸m/s.

Να βρείτε το μήκος κύματος των φωτονίων που εκπέμπονται:

α)1/2 m
β) 1/3 m
γ) 1/4 m
δ)  1/5 m
ε) 1/6 m

ΕΡΩΤΗΣΗ 20

Η υπέρυθρη ακτινοβολία

α) συμμετέχει στη μετατροπή του οξυγόνου της ατμόσφαιρας σε όζον.

β) διέρχεται μέσα από την ομίχλη και τα σύννεφα.

δ) έχει μικρότερο μήκος κύματος από την υπεριώδη.

ΕΡΩΤΗΣΗ 21

Η εξάρτηση της ταχύτητας του φωτός και του δείκτη διάθλασης από το μήκος κύματος ονομάζεται

α) διασκεδασμός
β) φωσφορισμός
γ) διαύγεια
δ) φθορισμός

ΕΡΩΤΗΣΗ 22

Όταν ένα φωτόνιο διαδίδεται σε διαφορετικά οπτικά μέσα,

α) η ταχύτητά του παραμένει σταθερή.

β) η ενέργειά του παραμένει σταθερή.

γ) το μήκος κύματός του παραμένει σταθερό.

δ) κανένα από τα παραπάνω δεν παραμένει σταθερό.

ΕΡΩΤΗΣΗ 23

Όταν λευκό φως διέρχεται και αναλύεται από διαφανές πρίσμα, παρατηρούμε ότι η γωνία εκτροπής για την ακτινοβολία του κυανού χρώματος είναι φ. Η γωνία εκτροπής για την ακτινοβολία του κίτρινου χρώματος, σε σχέση με την προηγούμενη, θα είναι

α) μικρότερη
β) ίση
γ) μεγαλύτερη.

ΕΡΩΤΗΣΗ 24

Δύο ακτίνες φωτός, μια κόκκινη και μια ιώδης, όταν διαδίδονται στο κενό έχουν μήκη κύματος λ01=700 nm και λ02=400 nm αντίστοιχα. Η κόκκινη ακτίνα φωτός εισέρχεται σε οπτικό μέσο με δείκτη διάθλασης n=4/7.

Το μήκος κύματος αυτής της ακτίνας μέσα στο οπτικό μέσο θα είναι:

α) 700 nm.
β) 400 nm.
γ) 500 nm.

Το χρώμα αυτής της ακτίνας μέσα στο οπτικό μέσο θα είναι

α) κόκκινο.
β) ιώδες.
γ) λευκό.

ΕΡΩΤΗΣΗ 25

Ένα αντικείμενο όταν το φωτίζουμε με λευκό φως φαίνεται κίτρινο. Όταν το φωτίσουμε με κίτρινο φως, τότε φαίνεται:

α) κίτρινο

β) μαύρο

γ) άσπρο

δ) δεν φαίνεται καθόλου

ΕΡΩΤΗΣΗ 26

Για κίτρινο φως (λ0 = 589 nm), ο δείκτης διάθλασης του χαλαζία είναι 1,544 και του διαμαντιού είναι 2,417. Συνεπώς,

α) για το κίτρινο φως το διαμάντι είναι οπτικά πυκνότερο μέσο από το χαλαζία.

β) όταν ακτίνα κίτρινου φωτός περνάει από το χαλαζία στο διαμάντι, η γωνία πρόσπτωσης είναι μικρότερη από τη γωνία ανάκλασης.

γ) το κίτρινο φως έχει μεγαλύτερη ταχύτητα στο διαμάντι παρά στο χαλαζία.

δ) το κίτρινο φως έχει μεγαλύτερο μήκος κύματος στο διαμάντι παρά στο χαλαζία.

ΕΡΩΤΗΣΗ 27

Στη διαχωριστική επιφάνεια δύο οπτικών μέσων φτάνουν σε ένα δευτερόλεπτο k μήκη φωτεινού κύματος προερχόμενα από το οπτικό μέσο M1.Από τη διαχωριστική επιφάνεια των δύο μέσων θα περάσουν προς το M2:

α) μήκη κύματος.

β) μήκη κύματος.

γ) Κανένα.

δ) μήκη κύματος.

ΕΡΩΤΗΣΗ 28

Όταν μονοχρωματική ιώδης ακτινοβολία πέφτει κάθετα από τον αέρα στην επιφάνεια της θάλασσας:

α) η ταχύτητα διάδοσης της ακτινοβολίας στη θάλασσα αυξάνεται.

β) η ακτινοβολία μετατρέπεται σε υπεριώδη.

γ) το μήκος κύματος της ακτινοβολίας μέσα στη θάλασσα μειώνεται.

δ) η ενέργεια κάθε φωτονίου της ακτινοβολίας μειώνεται κατά την είσοδό της από τον αέρα στη θάλασσα.

ΕΡΩΤΗΣΗ 29

Το πράσινο φως έχει μικρότερη συχνότητα από το ιώδες. Κατά συνέπεια:

α) η ενέργεια των φωτονίων του πράσινου φωτός είναι μικρότερη από αυτή των φωτονίων του ιώδους.

β) το πράσινο φως έχει μικρότερη ταχύτητα στο κενό απ’ όση το ιώδες.

γ) όταν το πράσινο φως περνά από τον αέρα στο νερό, η ταχύτητά του αυξάνεται.

ΕΡΩΤΗΣΗ 30

Καθώς παρατηρείτε το χρυσόψαρο που κολυμπάει αμέριμνο μέσα στη γυάλα,σχηματίζετε την εντύπωση πως είναι

α) μεγαλύτερο

β) μικρότερο

γ) ίδιο ως προς το μέγεθος που έχει όταν βρίσκεται έξω από το νερό

ΕΡΩΤΗΣΗ 31

Αν μια δέσμη ερυθρής ακτινοβολίας πέσει κατά τη διάδοσή της σε μια σφαιρική σταγόνα νερού, τότε

α) όση ακτινοβολία εισέρχεται στη σταγόνα τόση εξέρχεται προς όλες τις

κατευθύνσεις

β) όση ακτινοβολία εισέρχεται στη σταγόνα τόση εξέρχεται προς μια κατεύθυνση

γ) ένα μέρος της ακτινοβολίας εξέρχεται προς όλες τις κατευθύνσεις, όμως το

μεγαλύτερο μέρος εξέρχεται προς μερικές συγκεκριμένες κατευθύνσεις

δ) το μεγαλύτερο μέρος της ακτινοβολίας κινείται ευθύγραμμα μέσα στη σταγόνα και δεν υφίσταται καμία εκτροπή

ΕΡΩΤΗΣΗ 32

Αν λευκό φως πέσει πάνω σε ένα πρίσμα με γωνία προσπτώσεως 30 μοίρες,περισσότερο εκτρέπονται

α) οι ιώδεις ακτίνες

β) φως οποιουδήποτε μήκους κύματος διαδίδεται στο κενό με ταχύτητα περίπου ίση με 3x10⁸ m/s

γ) η ταχύτητα του φωτός μεγαλώνει όταν μεταβαίνει από οπτικά αραιότερο σε οπτικά πυκνότερο μέσο

δ) η ταχύτητα το φωτός μικραίνει όσο μεγαλώνει το μήκος κύματος του φωτός

ΕΡΩΤΗΣΗ 33

Η υπέρυθρη ακτινοβολία

α) έχει μεγαλύτερη συχνότητα από την υπεριώδη.

β) προκαλεί φωσφορισμό.

γ) απορροφάται επιλεκτικά από την ύλη.

δ) συμμετέχει στη μετατροπή του οξυγόνου της ατμόσφαιρας σε όζον.

ΕΡΩΤΗΣΗ 34

Ακτίνα πράσινου φωτός προερχόμενη από το κενό εισέρχεται σε δεξαμενή νερού,τότε

α) η ταχύτητα του φωτός αυξάνεται.

β) το μήκος κύματος του φωτός δεν μεταβάλλεται.

γ) η συχνότητα του φωτός μειώνεται.

δ) το μήκος κύματος του φωτός μειώνεται.

ε) η σφαίρα Χ φορτίστηκε αρνητικά και η Υ θετικά

ΕΡΩΤΗΣΗ 35

Κατά την ανάλυση λευκού φωτός από γυάλινο πρίσμα, η γωνία εκτροπής του κίτρινου χρώματος είναι:

α) μικρότερη της γωνίας εκτροπής του κόκκινου και μεγαλύτερη της γωνίας εκτροπής του ιώδους.

β) μεγαλύτερη της γωνίας εκτροπής του κόκκινου και μικρότερη της γωνίας εκτροπής του ιώδους.

γ) μικρότερη της γωνίας εκτροπής του ιώδους και της γωνίας εκτροπής του κόκκινου.

δ) μεγαλύτερη της γωνίας εκτροπής του κόκκινου και της γωνίας εκτροπής του ιώδους.

ΕΡΩΤΗΣΗ 36

Το ουράνιο τόξο είναι αποτέλεσμα

α) των ιδιοτήτων της υπέρυθρης ακτινοβολίας.

β) του διασκεδασμού και της ολικής ανάκλασης του λευκού φωτός.

γ) της μονοχρωματικότητας του ηλιακού φωτός.

δ) της απορρόφησης του φωτός από την ατμόσφαιρα.

ΕΡΩΤΗΣΗ 37

Η υπέρυθρη ακτινοβολία

α) δεν προκαλεί το φαινόμενο του φωσφορισμού.

β) προκαλεί το μαύρισμα του δέρματος μας, όταν εκτιθέμεθα στον ήλιο.

γ) έχει μικρότερο μήκος κύματος στο κενό από την ορατή.

δ) συμμετέχει στην μετατροπή του οξυγόνου της ατμόσφαιρας σε όζον.

ΓΕΝΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

ΕΡΩΤΗΣΗ 1

Δύο παράλληλες ακτίνες μονοχρωματικού φωτός (Α) και (Β) προσπίπτουν σε πρίσμα και εκτρέπονται , όπως φαίνεται στο σχήμα.

Ποια ακτίνα φωτός έχει το μεγαλύτερο μήκος κύματος; (Πανελλήνιες 2003)

ΕΡΩΤΗΣΗ 2

Δέσμη λευκού φωτός προσπίπτει στην επιφάνεια ενός πρίσματος όπως δείχνει το σχήμα και κατά την έξοδο από το πρίσμα η δέσμη αναλύεται.

Ποιου χρώματος, του ερυθρού ή του ιώδους, είναι μεγαλύτερη η γωνία εκτροπής; (Πανελλήνιες 2000)

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ

ΕΡΩΤΗΣΗ 1

Οι αστρονόμοι ισχυρίζονται ότι η σημερινή εικόνα ενός γαλαξία στο τηλεσκόπιο αφορά κάποια στιγμή του παρελθόντος του. Πώς εξηγείτε αυτό τον ισχυρισμό;

ΕΡΩΤΗΣΗ 2

Τι είναι το φως σύμφωνα με τη θεωρία του Maxwell;

ΕΡΩΤΗΣΗ 3

Πώς ερμηνεύει η κβαντική θεωρία του Planck την εκπομπή και την απορρόφηση του φωτός;

ΕΡΩΤΗΣΗ 4

Εξηγήστε γιατί, όταν φως διαπερνά μία διαχωριστική επιφάνεια δύο υλικών μέσων, η συχνότητά του παραμένει αμετάβλητη.

ΕΡΩΤΗΣΗ 5

Εξηγήστε γιατί το μήκος κύματος μίας μονοχρωματικής ακτινοβολίας, που διαδίδεται σε δύο οπτικά υλικά μέσα, έχει μικρότερη τιμή στο πυκνότερο μέσο σε σχέση με αυτήν που έχει στο αραιότερο.

ΕΡΩΤΗΣΗ 6

Όταν το φως μεταβαίνει από ένα μέσο σε κάποιο άλλο δεν μεταβάλλονται:

α) το μήκος κύματος και η ταχύτητά του.

β) η συχνότητα και το μήκος κύματος του.

γ) η ταχύτητά του και η ενέργεια των φωτονίων.

δ) η ενέργεια των φωτονίων και η συχνότητά του.

ΕΡΩΤΗΣΗ 7

Σημειώστε με Σ ή Λ όποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές ή λάθος αντίστοιχα:

α) Το φως διαδίδεται σε όλα τα οπτικά υλικά μέσα με ταχύτητα περίπου 3x10⁸m/s.

β) Το φως διαδίδεται στο κενό με ταχύτητα περίπου 3x10⁸m/s.

γ) Η ταχύτητα του φωτός μικραίνει, όταν το φως περνά από πυκνότερο σε αραιότερο οπτικό υλικό μέσο.

δ) Η ταχύτητα του φωτός μικραίνει, όταν το φως περνά από αραιότερο σε πυκνότερο οπτικό υλικό μέσο.

ΕΡΩΤΗΣΗ 8

Ποιο φαινόμενο ονομάζεται διασκεδασμός του φωτός;

ΕΡΩΤΗΣΗ 9

Κατά την ανάλυση του λευκού φωτός παίρνουμε μία ταινία με διάφορα χρώματα. Μπορείτε να εξηγήσετε γιατί συμβαίνει αυτό;

ΕΡΩΤΗΣΗ 10

Φως μεγαλύτερου μήκους κύματος (ερυθρό) έχει μεγαλύτερη ταχύτητα σε ένα μέσο από φως μικρότερου μήκους κύματος (ιώδες);Να εξηγήσετε πως διαπιστώνουμε αυτό το γεγονός.

ΕΡΩΤΗΣΗ 11

Δύο μονοχρωματικές ακτίνες φωτός, η κόκκινη και η κίτρινη, εκτρέπονται από γυάλινο πρίσμα. Ποιες από τις προτάσεις που ακολουθούν είναι σωστές;

α) Η γωνία εκτροπής της κόκκινης είναι μικρότερη από την αντίστοιχη της κίτρινης.

β) Η γωνία εκτροπής της κόκκινης είναι μεγαλύτερη από την αντίστοιχη της κίτρινης.

γ) Η κόκκινη ακτίνα διαδίδεται στο γυαλί με μεγαλύτερη ταχύτητα από ό,τι η κίτρινη.

δ) Η κόκκινη και η κίτρινη ακτίνα διαδίδονται στο γυαλί με την ίδια ταχύτητα.

ΕΡΩΤΗΣΗ 12

Οι δείκτες διάθλασης ενός τυπικού γυαλιού, που ακολουθούν, αντιστοιχούν σε καθένα από τα χρώματα.Να κάνετε την αντιστοιχία χρώματος - δείκτη διάθλασης.

Ιώδης 1,530

Μπλε 1,520

Πράσινο 1,517

Κίτρινο 1,512
Πορτοκαλί 1,525
Κόκκινο 1,508

ΕΡΩΤΗΣΗ 13

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του φωτός σε σχέση με τη διάδοσή του σε οπτικά μέσα;

ΕΡΩΤΗΣΗ 14

Η γωνία εκτροπής κάθε χρώματος, όταν αυτό διέρχεται από πρίσμα:

α) είναι τόσο μικρότερη, όσο μεγαλύτερο είναι το μήκος κύματος του χρώματος.

β) είναι τόσο μικρότερη όσο μικρότερο είναι το μήκος κύματος του χρώματος.

γ) δεν εξαρτάται από το μήκος κύματος του χρώματος.

δ) είναι ίδια για όλα τα χρώματα.

ΕΡΩΤΗΣΗ 15

Ο δείκτης διάθλασης ενός οπτικού μέσου:

α) είναι ίδιος για όλα τα χρώματα.

β) αυξάνεται όσο αυξάνεται το μήκος κύματος του χρώματος.

γ) ελαττώνεται όσο αυξάνεται το μήκος κύματος του χρώματος.

δ) είναι χαρακτηριστικό μόνο του υλικού του οπτικού μέσου.

ΕΡΩΤΗΣΗ 16

Στο παρακάτω σχήμα βλέπουμε το ηλιακό φως να προσπίπτει σε σταγόνα βροχής. Ποια φαινόμενα παρατηρούνται κατά την πορεία των ακτίνων;

ΕΡΩΤΗΣΗ 17

Το χρώμα του ουρανού είναι μπλε, γιατί.

α) τα μόρια του αέρα είναι μπλε.

β) η ίριδα των ματιών μας είναι μπλε.

γ) η σκέδαση του φωτός είναι εντονότερη στα μικρά μήκη κύματος.

δ) η σκέδαση του φωτός είναι εντονότερη στα μεγάλα μήκη κύματος.Ποια από τις παραπάνω προτάσεις είναι η σωστή;

ΕΡΩΤΗΣΗ 18

Τι είναι τα πολωτικά φίλτρα ή πολωτές;

ΕΡΩΤΗΣΗ 19

Χρησιμοποιούμε γυαλιά τύπου polaroid, για να «κόψουμε», όσο το δυνατόν, την αντηλιά (έντονη ανάκλαση) του φωτός που προκαλούν λείες επιφάνειες όταν το φως προσπίπτει σ' αυτές (λόγου χάρη στην επιφάνεια της θάλασσας, όταν επικρατεί μπονάτσα).Ποια πρέπει να είναι η διεύθυνση της πόλωσης του υλικού polaroid, για να είναι τα γυαλιά αποτελεσματικά;

ΕΡΩΤΗΣΗ 20

Να αναφέρετε τρεις τουλάχιστον ιδιότητες της υπεριώδους ακτινοβολίας οι οποίες μας πληροφορούν για την ύπαρξή της.

ΕΡΩΤΗΣΗ 21

Με ποιο τρόπο αντιλαμβανόμαστε ότι πέρα από την ερυθρή περιοχή του φάσματος του ορατού φωτός υπάρχει αόρατη υπέρυθρη ακτινοβολία;

ΕΡΩΤΗΣΗ 22

Πώς ονομάζονται τα όργανα με τα οποία ανιχνεύεται η υπέρυθρη ακτινοβολία και σε ποια αρχή βασίζεται η λειτουργία τους;

ΕΡΩΤΗΣΗ 23

Τι ονομάζουμε φυσικό και τι γραμμικά πολωμένο φως;

ΕΡΩΤΗΣΗ 24

Γιατί οι αστροναύτες, όταν βρίσκονται στη Σελήνη, βλέπουν μαύρο τον ουρανό;

ΕΡΩΤΗΣΗ 25

Μπορούμε με έναν πολωτή να αντιληφθούμε ότι το φως κάποιας πηγής που φθάνει στα μάτια μας είναι πολωμένο ή όχι; Μήπως είναι απαραίτητο να έχουμε δύο όμοιους πολωτές; Εξηγήστε γιατί.

ΕΡΩΤΗΣΗ 26

Τι ονομάζουμε γωνία ολικής πόλωσης; Να γράψετε το νόμο του Brewster.

ΕΡΩΤΗΣΗ 27

To φως του ουρανού είναι:

α) μερικώς πολωμένο,

β) μόνο γραμμικά πολωμένο,

γ) μη πολωμένο