PHYSIC LESSONS: ΚΟΝΩΝ Ο ΣΑΜΙΟΣ

ΚΟΝΩΝ Ο ΣΑΜΙΟΣ

(280 π.Χ. - περ. 220 π.Χ).

Ο Κόνων της Σάμου (Σάμος, 280 π.Χ. - περ. 220 π.Χ.) ήταν Έλληνας αστρονόμος και μαθηματικός . Είναι κυρίως γνωστός για την ονομασία που έδωσε στον αστερισμό της Κόμης της Βερενίκης.

Ο Κόνων της Σάμου (Σάμος, 280 π.Χ. - περ. 220 π.Χ.) ήταν Έλληνας αστρονόμος και μαθηματικός

Ταξίδεψε στην Μεγάλη Ελλάδα (κάτω Ιταλία) και συνδέθηκε φιλικά με τον Αρχιμήδη. Έζησε στην Αλεξάνδρεια όπου συνδέθηκε φιλικά με τον Βασιλέα Πτολεμαίο, τον Ευεργέτη. Τον αναφέρουν οι : Απολλώνιος ό Περγαίος και ο Πάππος.

Ο Κόνων γεννήθηκε στην Σάμο, και ενδεχομένως, πέθανε στην Αλεξάνδρεια της πτολεμαϊκής Αιγύπτου, όπου ήταν αστρονόμος του δικαστηρίου του Πτολεμαίου Γ' του Ευεργέτης. Ονόμασε τον αστερισμό Κόμη Βερενίκης προς τιμήν της συζύγου του Πτολεμαίου Βερενίκη. Η Βερενίκη είχε θυσιάσει τα μαλλιά της σε αντάλλαγμα για την ασφαλή επιστροφή του συζύγου της από τον Γ' Συριακό Πόλεμο, ο οποίος ξεκίνησε το 246 π.Χ.. Όταν έκοψε τα μαλλιά της , ο Κόνων εξήγησε ότι η θεά είχε δείξει την εύνοια της τοποθετώντας την στον ουρανό .

Δεν αποδέχτηκαν όλοι οι Έλληνες αστρονόμοι την ονομασία του αστερισμού. Στην πτολεμαία Αλμαγέστη, η Κόμη της Βερενίκης δεν αναφέρεται ως ξεχωριστός αστερισμός. Ωστόσο, ο Πτολεμαίος έδινε διάφορες εποχιακές ενδείξεις στον Κόνων. Ο Κόνων ήταν φίλος του μαθηματικού Αρχιμήδη των οποίο συνάντησε κατά πάσα πιθανότητα στην Αλεξάνδρεια.

Ο μαθηματικός Πάππος αναφέρει ότι η Σπείρα του Αρχιμήδη ανακαλύφθηκε από τον Κόνων. Ο ποιητής Απολλώνιος ανέφερε ότι ο Κόνων εργάστηκε στις κωνικές τομές, και το έργο του έγινε η βάση για το τέταρτο βιβλίο του Απολλώνιου, το Κωνικών. Ο Απολλώνιος αναφέρει στις εκθέσεις ότι o Κόνων έστειλε μερικά από τα έργο του στον τύραννο του Ακράγα Θρασύδαιο|, αλλά αυτό φαίνεται ανακριβές. Δεδομένου ότι αυτό το έργο του δεν έχει διασωθεί, είναι αδύνατο να εκτιμηθεί η ακρίβεια του σχολίου του Απολλώνιου.

Στην αστρονομία, ο Κόνων έγραψε σε επτά βιβλία της De astrologia, συμπεριλαμβανομένων των παρατηρήσεων για ηλιακές εκλείψεις. Ο Πτολεμαίος αποδίδει περαιτέρω δεκαεπτά "Σημάδια των Εποχών" στον Κόνων, αν και αυτό δεν μπορεί να αποδοθεί στην De astrologia. Ο Σενέκας γράφει ότι o "Κόνων ήταν προσεκτικός παρατηρητής" και ότι "κατέγραφε ηλιακές εκλείψεις που παρατηρήθηκαν από τους Αιγυπτίους", αν και η ακρίβεια αυτής της δήλωσης του, έχει αμφισβητηθεί μερικώς. Ο Ρωμαίος Κάτουλλος γράφει ότι o Κόνων "διέκρινε όλα τα φώτα στο αχανές σύμπαν και αποκάλυψε τις εξεγέρσεις και τις ρυθμίσεις των άστρων και το πώς η πύρινη λάμψη του ήλιου αρχίζει να σκοτεινιάζει και το πώς τα αστέρια "φεύγουν" σε σταθερές ώρες."

ΕΡΓΟ

α) «Αστρονομικό σύγγραμμα» 7 βιβλία. Αφιερωμένο στον Πτολεμαίο. Περιέχει μεταξύ άλλων προσωπικές του παρατηρήσεις σχετικές με τις εκλείψεις. Ο Ίππαρχος στήριξε τις εργασίες του στα βιβλία αυτά. Δεν σώζεται.

β) «Παράπηγμα» ημερολόγιο με μετεωρολογικές προβλέψεις και ενδείξεις περί της ανατολής και δύσεως των απλανών. Είχε κάνει σχετικές παρατηρήσεις στην Μεγάλη Ελλάδα. Δεν σώζεται.

γ) Ο Κόνων ανεκάλυψε τον αστερισμό της «Βερενικής πλόκαμος» προς τιμήν της Βασιλίσσης της Αιγύπτου Βερενίκης, συζύγου του Πτολεμαίου.

δ) «Κωνικαί τομαί» το 4ον βιβλίο του Απολλωνίου βασίστηκε στην εργασία του Κόνωνος.

ΚΡΑΤΗΡΑΣ ΚΟΝΩΝ

Ο κρατήρας Κόνων είναι μια μικρός αλλά εμφανής σεληνιακός κρατήρας που βρίσκεται στους ανατολικούς πρόποδες της οροσειράς Μόντες Απέννινους. Ακριβώς στα δυτικά του κρατήρα είναι η μεγάλη ορεινή κορυφογραμμή που ονομάζεται Μονς Bradley. Ο πλησιέστερος κρατήρας που διαθέτουν ομώνυμο είναι ο Γαληνός, περίπου 70 χιλιόμετρα προς τα ανατολικά, και ο Άρατος, έχουν περίπου την ίδια απόσταση προς τα βορειοανατολικά.

Ο κρατήρας Κόνων

Η άκρη του χείλους του κρατήρα είναι ευκρινείς και δεν έχει λάβει σημαντική διάβρωση από μεταγενέστερες επιπτώσεις. Το εσωτερικό τοίχωμα έχει κάπως μεταβλητό πλάτος, και το εσωτερικό δάπεδο αποτελεί ένα ακανόνιστο ωοειδές σχήμα. Αυτή η ανωμαλία μπορεί να οφείλεται στην τραχιά και ανώμαλη επιφάνεια στην οποία ο κρατήρας δημιουργήθηκε. Το πάτωμα είναι σκληρό, αλλά δεν διαθέτει κεντρική ανάδειξη της σημείωσης. Στο νότο, στον Sinus Fidei κόλπο, είναι ένα ελικοειδής αυλάκι που ακολουθεί μια πορεία προς τα νότια-νοτιοανατολικά. Αυτό το αυλάκι ορίζεται ως Ρίμα Κόνων, και ονομάστηκε κρατήρας.