ΞΕΝΟΚΡΑΤΗΣ Ο ΧΑΛΚΗΔΟΝΙΟΣ
( Χαλκηδών 396π.Χ. – Αθήναι 314
π.Χ.).
( Χαλκηδών 396π.Χ. – Αθήναι 314
π.Χ.).
Ο Ξενοκράτης ο Χαλκηδόνιος ήταν πλατωνικός φιλόσοφος και μαθηματικός.Γεννήθηκε περίπου το 396 π.Χ.(ή το 395 π.Χ.) στη Χαλκηδόνα και πέθανε το 314 π.Χ. στην Αθήνα σε βαθιά γεράματα (80 και πλέον ετών).Βιογραφία του έχει γράψει ο Διογένης.Από τους πρώτους μαθητές του Πλάτωνος και τρίτος κατά σειρά σχολάρχης της Ακαδημίας.Διαδέχθηκε τον Σπεύσιππο και διηύθυνε την Ακαδημία επί 25 έτη.Μετέβη στις Συρακούσες όπου γνώρισε τους Πυθαγορείους της Μεγάλης Ελλάδος.Συνόδευσε τον Αριστοτέλη στην αποδημία του από την Αθήνα.
ΞΕΝΟΚΡΑΤΗΣ Ο ΧΑΛΚΗΔΟΝΙΟΣ |
Ο Ξενοκράτης υπήρξε ένας από τους πλέον πιστούς στον Πλάτωνα.Ως διευθυντής της Ακαδημίας εκλέχτηκε από τα γραμμένα μέλη με συνυποψήφιους ως επί το πλείστον ξένους.Η διαδικασία αυτή ήταν πρωτόγνωρη με δεδομένο ότι ο προηγούμενος (Σπεύσιππος) ορίστηκε απ'ευθείας από τον Πλάτωνα.
Ο Ξενοκράτης ο Χαλκηδόνιος ήταν πλατωνικός φιλόσοφος και μαθηματικός |
Η εκλογή του Ξενοκράτη είχε ως αποτέλεσμα την έντονη αντίδραση του Αριστοτέλη που δεν ήταν Αθηναίος και ως επακόλουθο την αποχώρηση του και την ίδρυση από μέρους του νέας φιλοσοφικής σχολής.Ο Ξενοκράτης σε αντίθεση με τον Σπεύσιππο διέμενε στους χώρους της Ακαδημίας όπως μεταγενέστερα και ο Πολέμων και ο Αρκεσίλαος.Κατά τη διάρκεια της θητείας του ο μετέπειτα διάδοχός του,Πολέμων,εισήλθε στο χώρο που δίδασκε τρεκλίζοντας και εμφανώς μεθυσμένος.Ο Χαλκηδόνιος φιλόσοφος παρέμεινε απαθής και συνέχισε την παράδοση του ως το τέλος, γεγονός που συγκλόνισε τον Πολέμων,άλλαξε άρδην τον τρόπο ζωής του,και τον μετέτρεψε σε φίλο της σχολής και της φιλοσοφίας.
ΕΡΓΟ
Επιμελήθηκε την πρώτη έκδοση των έργων του Πλάτωνος.Έδινε ιδιαίτερη σημασία στα μαθηματικά και έγραψε πολλά μαθηματικά και αστρονομικά βιβλία.Ιδρυτής της θεωρίας των ατόμων.Έλυσε το πρόβλημα της συνδυαστικής αναλύσεως : ο αριθμός των συλλαβών που μπορεί να γραφεί με όλα τα γράμματα της αλφαβήτου είναι : 1002000000000.Τον αναφέρει ο Στοβαίος.
Έργα του :
α) «Λογιστηκά» 9 βιβλία,
β) «τα περί μαθήματα» 6 βιβλία,
γ) «Περί αριθμών θεωρία»,
δ) «Περί διαστημάτων»,
ε) «Τα περί αστρολογίαν βιβλία 6,
στ)«Περί γεωμετρίας» βιβλία 5,
ζ) «Πυθαγόρεια»,
η) «Περί επιστήμης»,
θ) «Φυσικής ακρόασις» βιβλία 6.
Από τα έργα του σώζονται αποσμάσματα.
Ίσως το σημαντικότερο επίτευγμα του Ξενοκράτη (πέρα από τα δικά του έργα τα οποία δεν διεσώθησαν στο σύνολο τους) ήταν η επεξεργασία και συμπλήρωση του όλου πλατωνικού συστήματος,δηλαδή,ενός οντολογικού και ανθρωπολογικού οικοδομήματος.Βάσει των τίτλων των 72 έργων του και των λίγων αποσπασμάτων που γνωρίζουμε, τα βασικά στοιχεία του έργου του συνέκλιναν στη Λογική,τη Γνωσιοθεωρία,και τα Μαθηματικά.Η φυσική και πολιτική φιλοσοφία δεν ανήκαν στα πεδία ενδιαφέροντός του.Από τα στοιχεία που διαθέτουμε πρέπει να ήταν ο πρώτος που ανέδειξε την τριμερή διάκριση της Φιλοσοφίας σε λογική,φυσική και ηθική.Ασχολήθηκε κυρίως με τη φύση των Θεών και τη σχέση τους με τα ουράνια σώματα και την Ηθική και τις προεκτάσεις της στην καθημερινή ζωή.Ήταν γνώστης και ευνοϊκά διακείμενος στην Πυθαγόρεια διδασκαλία και εν γένει φιλοσοφία και το γεγονός αυτό τον επηρέασε ώστε να διατυπώσει τα Πλατωνικά δόγματα επενδεδυμένα με Πυθαγόρεια λογική.Μαθητές του ήταν ο Πολέμων (φιλόσοφος) ο οποίος τον διαδέχθηκε το 314 π.Χ. στην Ακαδημία,ο Ζήνων ο Κιτιεύς,ο Επίκουρος και ο Κράτης ο Αθηναίος.