ΓΑΛΗΝΟΣ

ΓΑΛΗΝΟΣ

(129-200)

  Έλληνας γιατρός και φυσιολόγος από την Πέργαμο της Μ. Ασίας.Σπούδασε φιλοσοφία και ιατρική στα μεγαλύτερα κέντρα της εποχής του, Σμύρνη, Κόρινθο και Αλεξάνδρεια. Κατόπιν γύρισε στην πατρίδα του, όπου έγινε γιατρός των μονομάχων. Εκεί είχε την ευκαιρία να εξασκηθεί στη χειρουργική και στη φαρμακολογία, χωρίς όμως να μένει ικανοποιημένος από τη θέση του αυτή. Έτσι, μετά από λίγα χρόνια πήγε στη Ρώμη. Γρήγορα η φήμη του απλώθηκε σ’ όλη τη Δύση.

ΓΑΛΗΝΟΣ(129-200)  

 Οι επιτυχίες όμως του Γαληνού και η εξαιρετική του μόρφωση δημιούργησαν πολλούς εχθρούς μεταξύ των συναδέλφων του. Αυτό τον ανάγκασε να φύγει από τη Ρώμη, όπου ξαναγύρισε το 168 ως προσωπικός γιατρός του αυτοκράτορα Μάρκου Αυρηλίου.

ΕΡΓΟ

 Ο Γαληνός υπήρξε μεγάλος ερευνητής και συστηματικός πειραματιστής. Θεωρούσε ότι ένα πείραμα πρέπει να αποτελεί τη βάση ενός λογικού συλλογισμού, καθώς και ότι τίποτε δεν πρέπει να θεωρείται βέβαιο, αν δεν επικυρωθεί πειραματικά. Οι πιο σημαντικές ανακαλύψεις του Γαληνού αφορούν στην κυκλοφορία του αίματος και στη νεφρική λειτουργία. Την εποχή εκείνη επικρατούσε η άποψη ότι στις φλέβες κυκλοφορεί αίμα και στις αρτηρίες αέρας (Ερασίστρατος). Ο Γαληνός όμως είχε αμφιβολίες. Πειραματίστηκε τότε σε ζωντανή γίδα, της οποίας έκοψε μια μεγάλη αρτηρία και φυσικά είδε να τρέχει αίμα. Στη συνέχεια πέρασε τα δύο άκρα ενός εύκαμπτου σωλήνα μέσα στην αρτηρία, εφαρμόζοντας τέλεια τα τοιχώματά τους. Το αίμα περνούσε από το σωλήνα και συνέχιζε την πορεία του στην αρτηρία, το οποίο αποδείκνυε την άποψή του ότι το αίμα ρέει συνέχεια, τόσο στις φλέβες όσο και στις αρτηρίες.

  Η ανακάλυψή του για τη λειτουργία των νεφρών βασίστηκε πάλι σε πειραματισμούς σε ζωντανά ζώα. Αρχικά έκανε περίδεση ενός ουρητήρα, οπότε παρατήρησε ότι ο νεφρός, ο σύστοιχος του ουρητήρα αυτού, διογκώθηκε. Επανέλαβε το ίδιο και στον άλλο ουρητήρα και διαπίστωσε ότι και ο δεύτερος νεφρός διογκώθηκε, ενώ η ουροδόχος κύστη παρέμεινε άδεια από ούρα. Κατέληξε λοιπόν στο συμπέρασμα ότι η λειτουργία των νεφρών βασίζεται στην ύπαρξη ενός φίλτρου μέσα σε κάθε νεφρό, από το οποίο περνά το αίμα και διυλίζεται. Στη συνέχεια το αίμα αφήνει στο νεφρό τα άχρηστα προϊόντα του, τα οποία σχηματίζουν τα ούρα και ξαναμπαίνει στην κυκλοφορία. Παρά τα σφάλματα των συμπερασμάτων του, η μεγαλοφυΐα του Γαληνού είναι αναμφισβήτητη και αποδεικνύεται μέσα από τις θεωρίες του, όπως τις διατύπωσε, μολονότι τα μέσα που διέθετε η επιστήμη της εποχής του ήταν πενιχρά. Σημαντική επίσης είναι η ανακάλυψη των τριχοειδών αγγείων που έκανε, χωρίς να διαθέτει μικροσκόπιο και η διαπίστωση ότι συνδέουν τις αρτηρίες με τις φλέβες. Εξίσου σπουδαία θεωρείται η διαπίστωσή του ότι το αίμα παίρνει κάποιο φιλικό στοιχείο (οξυγόνο) από τον αέρα της εισπνοής και το χρησιμοποιεί για την καύση «των χυμών».

  Ο Γαληνός έγραψε περίπου 500 ιατρικά συγγράμματα, σώθηκαν όμως ελάχιστα. Οι θεωρίες του είχαν βαθιά επίδραση στην ιατρική για 15 αιώνες και ως τότε θεωρούνταν οι μόνες αυθεντικές και σωστές.