ΣΤΕΡΓΙΟΣ ΠΕΛΛΗΣ | 4:51 μ.μ. | | | | | Best Blogger Tips

ΣΩΜΑΤΙΔΙΟ α

|
ΣΩΜΑΤΙΔΙΟ α
ΣΩΜΑΤΙΔΙΟ α
ΕΙΣΑΓΩΓΗ

 Το σωμάτιο α είναι ένας πυρήνας ηλίου (42He).Αποτελείται δηλαδή  από δύο πρωτόνια και δύο νετρόνια.

Το σωμάτιο α είναι ένας πυρήνας ηλίου (42He).
 Η δομή αυτή έχει συνολικά μηδενικό σπιν και είναι ταυτόσημη με αυτήν ενός πυρήνα του ατόμου του 4He (42He).
Το σωμάτιο α αποτελείται από δύο πρωτόνια και δύο νετρόνια.
 Η μάζα του σωματιδίου είναι 6.644656×10-27 kg,που αντιστοιχεί σε ενέργεια 3.72738 GeV.

ΣΩΜΑΤΙΔΙΟ α


 Η εκπομπή σωματιδίων άλφα παρατηρείται στην πυρηνική φυσική όταν ένας ασταθής πυρήνας εκπέμπει ένα σωματίδιο άλφα για να οδηγηθεί έτσι σε μεταστοιχείωσή του σε κάποιον ελαφρύτερο.
Η εκπομπή σωματιδίων άλφα παρατηρείται στην πυρηνική φυσική όταν ένας ασταθής πυρήνας εκπέμπει ένα σωματίδιο άλφα για να οδηγηθεί έτσι σε μεταστοιχείωσή του σε κάποιον ελαφρύτερο
 Η "επιλογή" της απελευθέρωσης σωματιδίων άλφα και όχι κάποιου άλλου ελαφρού πυρήνα,όπως π.χ. πυρήνα υδρογόνου ή 32He,οφείλεται στο ότι το σωματίδιο άλφα έχει τη μεγαλύτερη ενέργεια σύνδεσης ανά νουκλεόνιο,σε σύγκριση με τους άλλους ελαφρείς πυρήνες.Έτσι,ο βαρύς πυρήνας για να οδηγηθεί σε σταθερότερη ενεργειακά κατάσταση,αποβάλλει ένα σωματίδιο άλφα και μεταστοιχειώνεται σε ελαφρύτερο και συνεπώς ενεργειακά ευσταθέστερο πυρήνα.
Ο βαρύς πυρήνας για να οδηγηθεί σε σταθερότερη ενεργειακά κατάσταση,αποβάλλει ένα σωματίδιο άλφα και μεταστοιχειώνεται σε ελαφρύτερο και συνεπώς ενεργειακά ευσταθέστερο πυρήνα
 Το φαινόμενο ονομάζεται διάσπαση άλφα και είναι ένας από τους τρεις τρόπους με τους οποίους ένα ραδιενεργό νουκλίδιο μπορεί να απελευθερώσει τμήμα της πυρηνικής του ενέργειας (οι άλλοι δύο:διάσπαση βήτα και ακτινοβολία γάμμα).Η ακτινοβολία σωματιδίων άλφα μπορεί να κατευθυνθεί εύκολα εξαιτίας του θετικού ηλεκτρικού φορτίου που έχουν και έτσι,η χρήση της,βρίσκει πολλές εφαρμογές στη φυσική.Εντούτοις,τα σωματίδια άλφα χαρακτηρίζονται από μικρή διεισδυτικότητα,με μία μέση διαδρομή μόνο μερικά εκατοστά στον αέρα μέχρι να ακινητοποιηθούν.

ΔΙΑΣΠΑΣΗ α

  Όταν συμβαίνει εκπομπή σωματίων α από ένα βαρύ πυρήνα, που λέγεται μητρικός, ο μαζικός αριθμός μειώνεται κατά 4 και ο νέος πυρήνας,που  λέγεται θυγατρικός, είναι  σταθερότερος.
Το φαινόμενο διάσπαση άλφα
 Δηλαδή ισχύει: 

   AZ A - 4Z - 2Y + 42He

 Ας θεωρήσουμε,για παράδειγμα,τη ραδιενεργό  διάσπαση α του ουρανίου (23892U).
                                                                               23892U → 23490Th + 42He 

 Παρατηρούμε ότι ο αριθμός των πρωτονίων στο αριστερό μέλος είναι ίσος με τον αντίστοιχο στο δεξιό μέλος (δηλαδή  92=90 +2),επειδή αυτό επιβάλλει η διατήρηση του φορτίου.
Όταν συμβαίνει μία διάσπαση α,η μάζα του μητρικού πυρήνα είναι μεγαλύτερη από το άθροισμα των μαζών του θυγατρικού πυρήνα και του σωματίου α
 Επίσης ο συνολικός μαζικός αριθμός στο αριστερό μέλος είναι ίσος με τον αντίστοιχο στο δεξιό μέλος (δηλαδή 238=234+4),επειδή αυτό επιβάλλει η διατήρηση του συνολικού αριθμού των νουκλεονίων.Θα δούμε και σε άλλες παραγράφους ότι οι διατηρήσεις αυτές πρέπει να ικανοποιούνται σε κάθε πυρηνική αντίδραση. 
Διάσπαση α τον U-238 σε Th-234 με ταυτόχρονη εκπομπή σωματίου α
 Όταν συμβαίνει μία διάσπαση α,η μάζα του μητρικού πυρήνα είναι μεγαλύτερη από το άθροισμα των μαζών του θυγατρικού πυρήνα και του σωματίου α.Κατά τη διάσπαση η διαφορά των μαζών εκδηλώνεται ως κινητική ενέργεια του θυγατρικού πυρήνα και του σωματίου α. 




Παρακαλώ αναρτήστε:

author

ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ τμήμα ΦΥΣΙΚΗΣ μέλοs τηs ΕΝΩΣΗΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ

Αποκτήστε δωρεάν ενημερώσεις!!!

ΣΤΕΡΓΙΟΣ ΠΕΛΛΗΣ | 7:02 μ.μ. | | | | | | Best Blogger Tips

ΣΕΙΣΜΟΣ

|
ΣΕΙΣΜΟΣ
ΣΕΙΣΜΟΣ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ

 Σεισμός είναι το φυσικό φαινόμενο της δόνησης του εδάφους που δημιουργείται κατά τη διατάραξη της μηχανικής ισορροπίας των πετρωμάτων που βρίσκονται στο εσωτερικό της γης,από φυσικές αιτίες.
Σεισμός είναι το φυσικό φαινόμενο της δόνησης του εδάφους που δημιουργείται κατά τη διατάραξη της μηχανικής ισορροπίας των πετρωμάτων που βρίσκονται στο εσωτερικό της γης,από φυσικές αιτίες
 Η ερμηνεία του φαινομένου αυτού σύμφωνα με τον Αμερικανό σεισμολόγο Reid(1910) είναι ότι λόγο των διαφόρων φυσικών αιτιών στο εσωτερικό της γης,τα πετρώματα βρίσκονται υπό την επίδραση συνεχών τάσεων που συντελούν στην ελαστική παραμόρφωση τους και τη συσσώρευση μέσα σε αυτά τεραστίων ποσών δυναμικής ενέργειας.Όταν το μέτρο των ασκούμενων σε ένα πέτρωμα τάσεων υπερβεί μια ορισμένη τιμή η οποία εξαρτάται από τις φυσικές ιδιότητες του πετρώματος,τότε αυτό παύει να είναι συνεκτικό και διαχωρίζεται σε δύο τεμάχια μεταξύ των οποίον λαμβάνει χώρα μια απότομη,σχετική μεταξύ τους κίνηση-ανάπαλση.Η επιφάνεια ως προς την οποία κινούνται τα δύο τμήματα του πετρώματος καλείται σεισμικό ρήγμα.Kατά τη διάρκεια της ολίσθησης αυτής,διαταράζεται η ισορροπία του πετρώματος και η αποθήκευση σε ορισμένο όγκο ελαστική ενέργεια παραμόρφωσης μετατρέπεται σταδιακά σε κινητική ενέργεια, θέτοντας τη μάζα του πετρώματος σε ταλάντωση που διαδίδεται σε μεγάλες αποστάσεις μέσα από τους διάφορους γεωλογικούς σχηματισμός σαν σεισμικό κύμα
 Με την σεισμική δόνηση η συσσωρεμένη δυναμική ενέργεια που υπάρχει μετατρέπεται σε κυματική.Τα σεισμικά κύματα που δημιουργούνται, από το κέντρο του σεισμού,ταξιδεύουν προς την επιφάνεια.
Με την σεισμική δόνηση η συσσωρεμένη δυναμική ενέργεια που υπάρχει μετατρέπεται σε κυματική
 Διάδοση βαρυτικών σεισμικών κυμάτων έχουμε και στο «κενό» του διαστήματος με τα βαρυτόνια.Παρατηρούνται επιδράσεις από ισχυρούς γήινους σεισμούς στη Σελήνη και σε τεχνητούς δορυφόρους γύρω από τη Γη.Στο σύστημα Γης-Σελήνης μάλιστα,οποιαδήποτε ξαφνική μεταβολή της απόστασης των δύο θα προκαλέσει σεισμούς και στα δύο ουράνια σώματα καθώς το ένα βρίσκεται εντός του βαρυτικού πεδίου του άλλου.Ένα τέτοιο σεισμό στη Γη θα προκαλούσε η σύγκρουση ενός κομήτη με τη Σελήνη για παράδειγμα.
 Τέλος,στο «κενό» του διαστήματος έχουμε και διάδοση κυμάτων που αντιστοιχούν σε ισχυρές μεταβολές μαγνητικού πεδίου που παράγονται στα μάγναστρα,ικανές να προκαλούν σεισμούς σε ουράνια σώματα εντός της εμβέλειάς τους που περιέχουν σε επαρκείς ποσότητες υλικά ικανά να αντιδράσουν μαγνητικά.Οι μαγνητικοί σεισμοί στα μάγναστρα παράγουν και σεισμικά κύματα που ταξιδεύουν ως τη Γη με τη μορφή εκλάμψεων ακτίνων γ και ακτίνων χ.
Παγκόσμιος χάρτης της Γήινης σεισμικής δραστηριότητας (1963-1998)
 Ο σεισμός στον πλανήτη μας συνήθως προκαλείται από ξαφνική απελευθέρωση συσσωρευμένης ενέργειας στο φλοιό της Γης.Τον αντιλαμβανόμαστε στην επιφάνειά της καθώς μέρος της ενέργειας μεταφέρεται εκεί με τα σεισμικά κύματα.Τα κύματα αυτά διαδίδονται στο φλοιό με ταλαντώσεις των πετρωμάτων και φθάνοντας στην επιφάνεια προκαλούν τις αναταράξεις του εδάφους που αισθανόμαστε.Τα σεισμικά κύματα προκαλούν με τις ταλαντώσεις και διαφορές ηλεκτρικού δυναμικού στα πετρώματα του φλοιού καθώς οδεύουν μέσα από αυτά (σεισμικό-ηλεκτρικό φαινόμενο δευτέρου είδους).Άλλη μια εκδήλωση των σεισμών, που προκαλείται από τη μετακίνηση των πετρωμάτων της λιθόσφαιρας, είναι η δημιουργία τσουνάμι στη θάλασσα όταν ο σεισμός είναι υποθαλάσσιος και έχει αποτέλεσμα ικανή κατακόρυφη ανάταξη του βυθού.Οι περισσότεροι σεισμοί σχετίζονται με τον τεκτονικό χαρακτήρα της Γης και ονομάζονται τεκτονικοί σεισμοί.Ένας σεισμός όμως μπορεί να οφείλεται και στο απότομο γλίστρημα ενός παγετώνα.

ΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΤΗΣ ΓΗΣ

 Η Γη είναι σαν ένα συμπιεσμένο αυγό.Στο εσωτερικό της διακρίνουμε τρεις κυρίως περιοχές, από την επιφάνεια προς το κέντρο της,όπως φαίνεται στην παρακάτω εικόνα.

Περιοχές του εσωτερικού της Γης
α) Ο στερεός φλοιός είναι σαν το τσόφλι του αυγού που αναφέραμε.Έχει πάχος από 25-90 χιλιόμετρα κάτω από τις ηπείρους (ηπειρωτικός φλοιός) και 5-11 χιλιόμετρα κάτω από το πυθμένα των ωκεανών (ωκεάνιος φλοιός).
β) Ο μανδύας ο οποίος αρχίζει από το κάτω μέρος του στερεού φλοιού,φτάνει έως τα 2900 χιλιόμετρα κάτω από την επιφάνεια της Γης. 
 Αποτελείται από ορυκτά με μεγάλη πυκνότητα.Το ανώτερο τμήμα του πάχους 70-100 χιλιόμετρα είναι παχύρρευστο υλικό το οποίο ονομάζεται μάγμα και βρίσκεται σε συνεχή κίνηση.
Στο εσωτερικό της Γης διακρίνουμε τρεις κυρίως περιοχές
γ) Ο πυρήνας ο οποίος βρίσκεται κυρίως σε υγρή κατάσταση έχει πολύ μεγάλη πυκνότητα και αποτελείται από μέταλλα κυρίως σίδερο και νικέλιο.Η θερμοκρασία είναι πάρα πολύ υψηλή.Ο πυρήνας ο οποίος φτάνει ως το κέντρο της Γης διακρίνεται στον εσωτερικό πυρήνα που είναι σε στερεή κατάσταση και στον εξωτερικό που είναι σε υγρή κατάσταση.Στο κέντρο της Γης όπου η πίεση είναι υψηλή ο πυρήνας είναι στερεός.

ΛΙΘΟΣΦΑΙΡΙΚΕΣ ΠΛΑΚΕΣ

 Το εξωτερικό στρώμα του μανδύα με το στερεό φλοιό ονομάζεται λιθόσφαιρα.Στη λιθόσφαιρα γίνονται τα περισσότερα γεωλογικά φαινόμενα όπως οι σεισμοί,οι εκρήξεις ηφαιστείων,η ορογένεση κλπ.Στο κατώτερο στρώμα του στερεού φλοιού υπάρχουν τεράστιες πέτρινες πλάκες αποτελούμενες από υλικό μεγάλης πυκνότητας.
Η λιθόσφαιρα της Γης αποτελείται από επτά μεγάλες πλάκες (Αφρικανική, Ευρασιατική, Ινδο-Αυστραλιανή,Ανταρκτική,πλάκα του Ειρηνικού,Βορειο-Αμερικανική,Νοτιο-Αμερικανική).Υπάρχουν όμως και αρκετές μικρότερες.Οι πλάκες κινούνται προς διαφορετικές διευθύνσεις.Τα βέλη δείχνουν την κίνησή τους.
 Οι πλάκες αυτές ονομάζονται λιθοσφαιρικές ή τεκτονικές πλάκες.Πάνω σε αυτές τις πλάκες στηρίζονται η θάλασσα το έδαφος και το υπέδαφος της Γης.Οι λιθοσφαιρικές πλάκες κινούνται (επιπλέουν στο παχύρευστο υλικό του ανώτερου τμήματος του μανδύα) άλλοτε πλησιάζοντας η μία την άλλη και άλλοτε απομακρυνόμενες η μία από την άλλη με ρυθμό (1-20) cm ανά έτος.
 Οι κυριώτερες λιθοσφαιρικές πλάκες είναι η ινδική,η ειρηνική,η αμερικανική,η ευρασιατική,η αφρικανική και η ανταρκτική.

ΠΩΣ ΕΚΔΗΛΩΝΟΝΤΑΙ ΟΙ ΣΕΙΣΜΟΙ

 Οι λιθοσφαιρικές πλάκες κινούνται.Στα σημεία επαφής των λιθοσφαιρικών πλακών αναπτύσσονται εξαιρετικά ισχυρές τάσεις (δύναμη ανά επιφάνεια) με αποτέλεσμα όταν οι τάσεις αυτές ξεπερνούν την μηχανική αντοχή των πετρωμάτων,αυτά να σπάνε. η στιγμή της θραύσης (ρήξη) των πετρωμάτων ελευθερώνεται η συσσωρευμένη δυναμική ενέργεια προκαλώντας το σεισμό.Η ενέργεια που ελευθερώνεται ονομάζεται σεισμική ενέργεια.
Δημιουργία μεσοωκεάνιας ράχης σε περιοχή απόκλισης των λιθοσφαιρικών πλακών και άνοδος θερμού υλικού (μάγματος).Η οριζόντια κίνηση των πλακών συμβαίνει κατά μήκος ενός ρήγματος μετασχηματισμού
 Οι λιθοσφαιρικές πλάκες ολισθαίνουν πάνω στο παχύρρευστο μανδυακό υλικό (ασθενόσφαιρα) πραγματοποιώντας μεταξύ τους κινήσεις.Τα αίτια κίνησής τους συχνά οφείλονται στις οριζόντιες εφαπτομενικές κινήσεις που ασκούνται στον πυθμένα τους από τα θερμικά ρεύματα μεταφοράς τα οποία δημιουργούνται στον ασθενοσφαιρικό μανδύα.Η θεωρία που ερμηνεύει τους σεισμούς και άλλα γεωλογικά φαινόμενα σαν σύνολο,σχετίζονται με την ενεργή τεκτονική δράση η οποία περιγράφει την κίνηση των λιθοσφαιρικών πλακών.Στις περιοχές που αποκλίνουν οι λιθοσφαιρικές πλάκες -μεσοωκεάνιες ράχεις-θερμό ασθενοσφαιρικό υλικό βγαίνει στην επιφάνεια,ψύχεται, στερεοποιείται,με αποτέλεσμα τη δημιουργία νέων λιθοσφαιρικών στρωμάτων κατά μήκος των δύο πλευρών των ράχεων.Στις περιοχές που ολισθαίνουν οριζόντια η μία πλάκα σε σχέση με την άλλη,η κίνηση γίνεται κατά μήκος κατακόρυφων ρηγμάτων μετασχηματισμού.
Δημιουργία τόξου που αποτελείται από ωκεάνια τάφρο,ηφαιστειακό-νησιωτικό τόξο και οπισθοτάφρο σε περιοχή υποβύθισης μιας ωκεάνιας λιθοσφαιρικής πλάκας κάτω από την άλλη
 Στην περίπτωση της σύγκλισης των πλακών η πυκνότερη από τις δύο βυθίζεται κάτω από την άλλη μέχρι να λιώσει η πρώτη μέσα στο θερμό μανδυακό υλικό με αποτέλεσμα την καταστροφή του λιθοσφαιρικού υλικού.Η δημιουργία νέου ωκεάνιου φλοιού στις μεσοωκεάνιες ράχεις αντισταθμίζεται με την καταστροφή αντίστοιχης ποσότητας στις περιοχές σύγκλισης πλακών και έτσι η συνολική επιφάνεια της Γης παραμένει αμετάβλητη.Η σχετική κίνηση των λιθοσφαιρικών πλακών έχει ως αποτέλεσμα την αργή παραμόρφωση των πετρωμάτων στις παρυφές τους.
 Αυτό οδηγεί στην συσσώρευση τεράστιων ποσών δυναμικής ενέργειας(ενέργεια ελαστικής παραμόρφωσης πετρωμάτων),στα πετρώματα που βρίσκονται κοντά σε αυτές τις περιοχές και αναπτύσσονται μεγάλες τάσεις που συνεχώς αυξάνουν.Όταν οι τάσεις αυξηθούν τόσο πολύ,ώστε να υπερβούν το όριο αντοχής του λιθοσφαιρικού υλικού στο σημείο αυτό επέρχεται θραύση.Ταυτόχρονα πραγματοποιείται απότομη σχετική κίνηση των δύο τμημάτων που έχουν προκύψει κατά μία επιφάνεια έως ότου ισορροπήσουν σε νέες θέσεις.Η επιφάνεια αυτή είναι το σεισμικό ρήγμα.Τη χρονική αυτή στιγμή γεννιέται ένας σεισμός.

ΕΣΤΙΑ ΚΑΙ ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ ΕΝΟΣ ΣΕΙΣΜΟΥ

 Εστία ενός σεισμού ονομάζεται η θέση στην οποία εκδηλώνεται η θραύση των πετρωμάτων.Από την εστία ξεκινούν τα σεισμικά κύματα που έχουν συχνότητες από 0,01 Hz έως 10 Ηz. 
Επίκεντρο ενός σεισμού ονομάζεται το σημείο στο οποίο η κατακόρυφος που ξεκινά από την εστία του σεισμού και συναντά την επιφάνεια της Γης
 Αν η εστία θεωρηθεί ως σημείο, αυτό ονομάζεται υπόκεντρο.
 Επίκεντρο ενός σεισμού ονομάζεται το σημείο στο οποίο η κατακόρυφος που ξεκινά από την εστία του σεισμού και συναντά την επιφάνεια της Γης.
 Εστιακό βάθος είναι η απόσταση της εστίας του σεισμού από την επιφάνεια της Γης.

ΤΑ ΕΙΔΗ ΤΩΝ ΣΕΙΣΜΩΝ

 Υπάρχουν τα εξής είδη σεισμών:
α) Οι Τεκτονικοί σεισμοί.
 Οι τεκτονικοί σεισμοί οφείλονται στη κίνηση των λιθοσφαιρικών πλακών.Οι σεισμοί αυτού του τύπου προκαλούν τις μεγαλύτερες καταστροφές και αποτελούν τη πλειοψηφία των σεισμών (90%).
β) Οι ηφαιστειακοί σεισμοί οι οποίοι οφείλονται σε ηφαιστειακή δράση.
γ) Οι εγκατακρημνισιγενείς σεισμοί οι οποίοι οφείλονται σε πτώσεις της οροφής μεγάλων υπόγειων σπηλαίων.
Τα τρια είδη των σεισμών
 Ανάλογα με την απόσταση του υποκέντρου από την επιφάνεια της Γης (εστιακό βάθος),οι σεισμοί χαρακτηρίζονται ως:
α) Επιφανειακοί ή σεισμοί μικρού βάθους (0-30 km)
β) Σεισμοί ενδιαμέσου βάθους (30-70 km)
γ) Σεισμοί μεγάλου βάθους (άνω των 70 km)
 Το εστιακό βάθος είναι σημαντικό χαρακτηριστικό ενός σεισμού, ως προς τις καταστροφές που αυτός μπορεί να επιφέρει στις ανθρώπινες κατασκευές.Π.χ. ένας επιφανειακός σεισμός μεγέθους 6,5 Ρίχτερ είναι καταστρεπτικότερος από ένα σεισμό ενδιάμεσου βάθους μεγέθους 6,9 Ρίχτερ. Αυτό συμβαίνει για δύο κυρίως λόγους:
αΌσο αυξάνεται το βάθος,αυξάνεται και η απόσταση μεταξύ εστίας και επιφανείας της Γης,επιφέροντας έτσι εξασθένηση στα σεισμικά κύματα.
β) Η διασπορά των σεισμικών κυμάτων είναι μεγαλύτερη.
 Το μεγαλύτερο εστιακό βάθος που έχει καταγραφεί είναι 750 km και είναι το σημείο όπου ο γήινος φλοιός καταβυθίζεται στον ανώτερο μανδύα.

ΚΛΙΜΑΚΕΣ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΤΩΝ ΣΕΙΣΜΩΝ

Κλίμακα Ρίχτερ (Richter)

 Στην κλίμακα αυτή μετράται το μέγεθος ενός σεισμού στην εστία του.Ουσιαστικά στην κλίμακα μετράται η ενέργεια που εκλύεται στον εστιακό χώρο με τη σεισμική θραύση και την ολίσθηση των πετρωμάτων.
 Παρότι η κλίμακα δεν έχει ανώτατο όριο, σεισμοί μεγαλύτεροι από 9,5 Ρίχτερ δεν έχουν παρατηρηθεί στη Γη.Επίσης, στην κλίμακα μετρώνται και αρνητικές τιμές, καθώς όταν ορίστηκε δεν ήταν δυνατόν με τα όργανα της τότε εποχής να καταγραφούν μικρότερα μεγέθη σεισμών.Η κλίμακα είναι λογαριθμική.

Κλίμακα Μερκάλι (Mercalli)

 Στην κλίμακα αυτή μετράται η ένταση ενός σεισμού σε μία περιοχή στην επιφάνεια του φλοιού της Γης.Η ένταση αντιστοιχεί στο μέγεθος που θα είχε ένας επιφανειακός σεισμός με επίκεντρο την περιοχή εκείνη,ο οποίος θα είχε τα ίδια καταστροφικά αποτελέσματα.Η κλίμακα είναι εμπειρική και προσπαθεί να εκτιμήσει την ένταση του σεισμού σύμφωνα με τις επιπτώσεις του σεισμού σε κτίρια, υποδομές κλπ.Είναι δωδεκαβάθμια και προσμετρά κυρίως τις καταστροφές που προκαλούνται σε ανθρώπινες κατασκευές.Αυτό σημαίνει ότι ένας σεισμός που πλήττει ακατοίκητη περιοχή,δεν είναι δυνατό να αξιολογηθεί επαρκώς με αυτή την κλίμακα.

ΕΙΔΗ ΣΕΙΣΜΙΚΩΝ ΚΥΜΑΤΩΝ

 Σεισμικά κύματα ονομάζονται τα ελαστικά κύματα τα οποία στις θέσεις διατάρραξης της μηχανικής ισορροπίας των πετρωμάτων,δηλαδή στην εστία του σεισμού,απελευθερώνεται μηχανική ενέργεια που διαδίδεται μέσα στην Γη.
Σεισμικά κύματα
 Διακρίνουμε δύο βασικές κατηγορίες σεισμικών κυμάτων,τα κύματα χώρου τα οποία διαδίδονται προς όλες τις κατευθύνσεις στο εσωτερικό της Γης και τα επιφανειακά κύματα τα οποία διαδίδονται μόνο κατά μήκος των επιφανειακών στρωμάτων της Γης.
 Όταν γίνεται ένας σεισμός στο εσωτερικό της Γης δημιουργούνται σεισμικά κύματα τα οποία διαδίδονται μέσα στη Γη.
 Υπάρχουν τρία είδη σεισμικών κυμάτων:
α) τα κύματα Ρ
β) τα κύματα S και 
γ) τα κύματα L
  Τα σεισμικά κύματα αυτά διαδίδονται με διαφορετικούς τρόπους.

Υπάρχουν τρία είδη σεισμικών κυμάτων,τα κύματα Ρ,τα κύματα S και τα κύματα L 
 Τα κύματα Ρ (primae-πρώτα ή πρωτεύοντα) είναι διαμήκη κύματα όπως τα ηχητικά κύματα και διαδίδονται στο εσωτερικό της Γης δημιουργώντας πυκνώματα και αραιώματα.Έχουν μεγαλύτερη ταχύτητα από τα άλλα δύο και η ταχύτητα τους είναι περίπου 30 φορές μεγαλύτερη από την ταχύτητα του ήχου στον αέρα.Σαν διαμήκη κύματα διαδίδονται και στο υγρό τμήμα της Γης και στα στερεό.
Διαμήκη σεισμικά κύματα
 Τα κύματα S (secondae-δεύτερα ή δευτερεύοντα) είναι εγκάρσια κύματα.Η ταχύτητα διάδοσης τους είναι μικρότερη από την ταχύτητα των κυμάτων Ρ.Διαδίδονται μόνο στο στερεό τμήμα της Γης και όχι στο υγροποιημένο όπως είναι ο πυρήνας.
 Η ανάκλαση των σεισμικών κυμάτων S και Ρ στην επιφάνεια της Γης προκαλεί επιφανειακό κύμα.Αν αυτό το κύμα εκδηλωθεί σε θαλάσσια περιοχή δημιουργεί τεράστια παλιρροϊκά κύματα που ονομάζονται Τσουνάμι.
Εγκάρσια σεισμικά κύματα
 Τα κύματα Ρ και S συνεπώς διαδίδονται στο εσωτερικό της Γης αλλά συμπεριφέρονται διαφορετικά.Επειδή ο πυρήνας είναι υγρός τα κύματα S (εγκάρσια) δεν το διαπερνούν και ακολουθούν τις πορείες που φαίνεται στην παρακάτω εικόνα.
 Τα κύματα L (Love) διαδίδονται κατά μήκος του στερεού φλοιού της Γης και έχουν τη μικρότερη ταχύτητα διάδοσης σε σχέση με τα άλλα δύο.Τα κύματα αυτά είναι υπεύθυνα για τις καταστροφές κτιρίων.
Διάδοση σεισμικών κυμάτων στο εσωτερικό της Γης
 Η απόσταση της εστίας του σεισμού από το σταθμό παρατήρησης υπολογίζεται από τη διαφορά χρόνου άφιξης των κυμάτων Ρ και S.
 Τα εγκάρσια κύματα στο εσωτερικό της Γης ταξιδεύουν με ταχύτητα 3,3 km/s,ενώ τα διαμήκη με 5,6 km/s.

Διαφορές σεισμικών κυμάτων S και Ρ
Σεισμικά κύματα Ρ
Σεισμικά κύματα S
  1. Είναι διαμήκη κύματα.
  2. Διαδίδονται με μεγαλύτερη ταχύτητα από τα κύματα S και φτάνουν πρώτα στο σεισμογράφο.
  3. Διαδίδονται στο στερεό και στο ρευστό τμήμα της Γης.
  1. Είναι εγκάρσια κύματα.
  2. Διαδίδονται με μικρότερη ταχύτητα σε σχέση με τα κύματα Ρ και φτάνουν δεύτερα στο σεισμογράφο.
  3. Διαδίδονται μόνο στο στερεό τμήμα της Γης.

ΘΟΡΥΒΟΣ ΣΕΙΣΜΟΥ

 Τα σεισμικά κύματα Ρ είναι διαμήκη κύματα όπως τα ηχητικά.Τα κύματα αυτά διαπερνούν το στερεό φλοιό της Γης και φτάνουν στην επιφάνεια της Γης.Στη συνέχεια κινούνται στον αέρα και φτάνουν στα αυτιά των ανθρώπων.Η συχνότητα των κυμάτων στον αέρα όμως είναι στο φάσμα των συχνοτήτων που ακούν οι άνθρωποι.Έτσι γίνονται αντιληπτά σαν θόρυβος (βουητό).Το τρίξιμο των τζαμιών την ώρα που γίνεται ο σεισμός είναι φαινόμενο ανάλογο με το τρίξιμο των τζαμιών που παρατηρείται όταν περνά έξω από ένα σπίτι ένα βαρύ φορτηγό.

ΜΕΘΟΔΟΙ ΠΡΟΓΝΩΣΗΣ ΤΩΝ ΣΕΙΣΜΩΝ
 Οι μεμονωμένες προσπάθειες για πρόγνωση σεισμών έχουν δώσει αποτελέσματα,δεν έχουν δώσει όμως κάποια ευρέως αποδεκτή μέθοδο πρόγνωσης.Για να θεωρηθεί μια μέθοδος πρόγνωσης ή συνεργασία μεθόδων επιτυχημένη,θα πρέπει να εκτιμά,για σεισμούς κάποιου μεγέθους και άνω,με ακρίβεια:
α) τις παραμέτρους της πρόγνωσης (τόπο,χρόνο,μέγεθος) και ταυτόχρονα
β) τη βεβαιότητα πως θα γίνει σεισμός.
 Η ακρίβεια των παραμέτρων δεν έχει σαφώς καθοριστεί.Η προσπάθεια για πρόγνωση ενδυναμώνεται με την ενοποίηση των μεθόδων και τη σύγκλιση των εκτιμήσεων που προκύπτουν από αυτές,βελτιώνοντας την ακρίβεια των παραμέτρων της πρόγνωσης και ενισχύοντας την αξιοπιστία μιας πρότασης πως ένας μεγάλος σεισμός επέρχεται.
 Η προειδοποίηση για σεισμούς σε πυκνοκατοικοιμένες περιοχές αμφισβητείται πως είναι χρήσιμο να ανακοινώνεται στο κοινό καθώς μπορεί να προκαλέσει περισσότερα θύματα από το σεισμό αυτό καθεαυτό λόγω πανικού,τροχαίων κτλ. και επειδή είναι αδύνατο να εκκενωθεί έγκαιρα και σε απόλυτο ποσοστό μια κατοικημένη περιοχή, ενώ υπάρχουν προβλήματα στην εκκένωση νοσοκομείων, γηροκομείων,χώρων που φιλοξενούν ζώα κτλ.Παρά ταύτα,εφαρμόζεται ήδη σειρά συστημάτων άμεσης προειδοποίησης για σεισμούς ανά την υφήλιο ακόμη και σε ομάδες της τάξης των εκατομμυρίων εκπαιδευμένων πολιτών.
Τη δυνατότητα διάγνωσης των προσεισμών και κατ’ επέκταση πρόβλεψης των κύριων σεισμών έχουν πλέον οι σεισμολόγοι
 Με σκοπό την ακόμη πιο έγκαιρη και έγκυρη προειδοποίηση γίνονται σημαντικές προσπάθειες για την πρόγνωση των σεισμών.Μία από τις μεθόδους που αναπτύχθηκαν τις τελευταίες δεκαετίες είναι η μέθοδος ΒΑΝ (επινόηση των Ελλήνων Φυσικών Βαρώτσου,Αλεξόπουλου και Νομικού,απ' όπου και η ονομασία της) που έχει και ιστορική σημασία λόγω των αγώνων της ομάδας ενάντια σε επιθέσεις που δεχόταν και δέχεται κατά καιρούς.Ακρογωνιαίος λίθος στην έρευνα αυτή είναι οι ηλεκτρικές ώσεις που αναδύονται από τα πετρώματα όταν αυτά βρίσκονται υπό (μηχανική) τάση που υπερβαίνει ένα κρίσιμο σημείο.Τα πρόδρομα αυτά ηλεκτρικά σήματα εμφανίζονται στο δίκτυο καταγραφής ως και τρεις μήνες πριν την εκδήλωση του σεισμού και συνεκτιμώνται με άλλα δεδομένα από την ομάδα ΒΑΝ όπως οι μαγνητικές διαταραχές που γεννώνται ταυτόχρονα με τις πρόδρομες ηλεκτρικές και η επιτάχυνση της σεισμικότητας.Υπάρχουν ακόμη προσπάθειες, (μία εξ'αυτών επίσης Ελληνική),που δίνουν μοντέλα για τις διαδικασίες της γένεσης του σεισμού καθώς πλησιάζει ο χρόνος της θραύσης του ρήγματος και αναλύοντας δεδομένα μετρήσεων βελτιώνουν σημαντικές παραμέτρους της πρόγνωσης και δίνουν συνθήκες βεβαιότητας για την έλευση του σεισμού.Σημαντική συνεισφορά στην πρόγνωση,εκτός από τις επίγειες μετρήσεις,έχουν ήδη-και εκτιμάται πως θα έχουν ακόμη περισσότερη-οι δορυφορικές παρατηρήσεις της Γης.

ΟΙ ΣΕΙΣΜΟΙ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ

 Στην αρχαιότητα ο κάθε λαός προσπαθούσε να ερμηνεύσει την γέννηση των σεισμών σύμφωνα με τις γνώσεις και τις παραστάσεις τους.Ο Εγκέλαδος για τους αρχαίους Έλληνες,ένα γατόψαρο για τους αρχαίους Ιάπωνες ή κάποιες χελώνες που διαφωνούσαν,για τους Ινδούς,ήταν οι αιτίες των σεισμών.Μια εξίσου διαδεδομένη άποψη ήταν η θεοκρατική άποψη,που έκανε τους ανθρώπους να πιστεύουν ότι ο σεισμός ήταν μια θεόσταλτη τιμωρία για ορισμένες πράξεις τους.
 Πρώτος ο Αριστοτέλης προσπάθησε να μελετήσει τους σεισμούς με επιστημονικό τρόπο.Σύμφωνα με αυτά μπορούμε να καταλάβουμε ότι οι άνθρωποι από τα πολύ παλιά χρονιά,ήξεραν για τους σεισμούς,ζούσαν με τους σεισμούς και προσπαθούσαν να τους εξηγήσουν και να τους αντιμετωπίσουν.




Παρακαλώ αναρτήστε:

author

ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ τμήμα ΦΥΣΙΚΗΣ μέλοs τηs ΕΝΩΣΗΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ

Αποκτήστε δωρεάν ενημερώσεις!!!

ΣΤΕΡΓΙΟΣ ΠΕΛΛΗΣ | 6:56 μ.μ. | | | | | Best Blogger Tips

ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΙΟΝΙΣΜΟΥ

|
ΕΝΕΡΓΕΙΑ  ΙΟΝΙΣΜΟΥ 
ΙΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΑΤΟΜΟΥ 
ΕΙΣΑΓΩΓΗ

 Μερικές φορές το άτομο μπορεί να απορροφήσει τόσο μεγάλη ενέργεια,ώστε είναι δυνατό το ηλεκτρόνιο του να απομακρυνθεί από τον πυρήνα,σε περιοχή που ο πυρήνας δεν ασκεί ηλεκτρική δύναμη στο ηλεκτρόνιο.Το ηλεκτρόνιο απομακρύνεται οριστικά από τον πυρήνα και το άτομο μετατρέπεται σε θετικό ιόν. 
Η απομάκρυνση ενός ηλεκτρονίου του ατόμου σε  περιοχή εκτός του ηλεκτρικού πεδίου του πυρήνα ονομάζεται ιονισμός του ατόμου
  Ιονισμός είναι το φαινόμενο της πρόσληψης ή απώλειας ηλεκτρονίων σε ένα ηλεκτρικά ουδέτερο άτομο. 
 Η απομάκρυνση ενός ηλεκτρονίου του ατόμου σε  περιοχή εκτός του ηλεκτρικού πεδίου του πυρήνα ονομάζεται ιονισμός του ατόμου.

ΕΝΕΡΓΕΙΑ  ΙΟΝΙΣΜΟΥ

 Υπάρχουν και άλλα χαρακτηριστικά και ιδιότητες εκτός από τις αντιδράσεις που εμφανίζουν περιοδικές ιδιότητες.Μια από αυτές είναι και η ενέργεια ιονισμού.
 Ενέργεια ιονισμού ονομάζεται η ελάχιστη ενέργεια που απαιτείται,για να απομακρυνθεί το ηλεκτρόνιο του ατόμου από τη θεμελιώδη τροχιά σε περιοχή εκτός του ηλεκτρικού πεδίου του πυρήνα.
Ενέργεια ιονισμού ονομάζεται η ελάχιστη ενέργεια που απαιτείται,για να απομακρυνθεί το ηλεκτρόνιο του ατόμου από τη θεμελιώδη τροχιά σε περιοχή εκτός του ηλεκτρικού πεδίου του πυρήνα
 Η ενέργεια ιονισμού είναι ίση με:

                                                                                 Eιον.=E-E1

όπου:  
E η ενέργεια του ατόμου που αντιστοιχεί σε κατάστάση με  n→∞ και 
Ε1 η ενέργειά του στη θεμελιώδη κατάσταση.
 Επομένως:

                                                                                  Eιον.=-E1

 Για το άτομο του υδρογόνου είναι E1=-13,6eV,οπότε η ενέργεια ιονισμού είναι:

                                                                                  Eιον.=13,6 eV



 Ως μονάδα μέτρησης για την ενέργεια ιοντισμού χρησιμοποιείται το kJ·mol-1.   
 Η ενέργεια ιονισμού ουσιαστικά είναι το έργο που χρειάζεται να προσφερθεί για να εξουδετερωθεί η ενέργεια του ηλεκτροστατικού πεδίου που δημιουργεί ο πυρήνας και στο οποίο βρίσκεται το ηλεκτρόνιο.
Στον πίνακα φαίνονται οι ενέργειες ιονισμού για τα 20 πρώτα στοιχεία
 Η ενέργεια που προϋποτίθεται κατά τον ιονισμό μπορεί να προσφερθεί από φωτόνια ή ηλεκτρόνια ή άλλα σωματίδια.Αν η προσφερόμενη ενέργεια είναι μεγαλύτερη ή ίση με την ενέργεια ιονισμού, τότε το ηλεκτρόνιο ξεφεύγει από το άτομο και γίνεται ελεύθερο ηλεκτρόνιο με κινητική ενέργεια τόση όση η διαφορά της προσφερόμενης ενέργειας και της ενέργειας ιονισμού.Αν η προσφερόμενη ενέργεια είναι μικρότερη,τότε δεν επηρεάζεται το ηλεκτρόνιο,μπορεί ωστόσο να επηρεαστεί το άτομο συνολικά.
Στο σχήμα φαίνεται η πορεία αύξησης της ενέργειας ιονισμού στον περιοδικό πίνακα
 Το πρότυπο του Μπορ για το άτομο υπολογίζει με ικανοποιητική ακρίβεια αυτήν την ενέργεια για τα υδρογονοειδή στοιχεία,δηλαδή αυτά στα οποία υπάρχει μόνο ένα ηλεκτρόνιο στην εξωτερική στοιβάδα,γιατί το πρότυπο του Μπορ δε συνυπολογίζει την επίδραση των υπόλοιπων ηλεκτρονίων στη διαμόρφωση των στοιβάδων.
 Πειραματικά δεδομένα για τις ενέργειες ιοντισμού των στοιχείων της περιόδου 3 δίνονται στον Πίνακα.
  
Διαδοχικές τιμές για τις ενέργειες ιοντισμού,E,για τα στοιχεία της περιόδου 3 του περιοδικού πίνακα (kJ/mol)
  Στοιχείο
E1
E2
E3
E4
E5
E6
E7
Na
496
4560





Mg
738
1450
7730




Al
578
1820
2750
11600



Si
786
1580
3230
4360
16100


P
1012
1900
2910
4960
6270
22200

S
1000
2250
3360
4560
7010
8500
27100
Cl
1251
2300
3820
5160
6540
9460
11000
Ar
1521
2670
3930
5770
7240
8780
12000





Παρακαλώ αναρτήστε:

author

ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ τμήμα ΦΥΣΙΚΗΣ μέλοs τηs ΕΝΩΣΗΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ

Αποκτήστε δωρεάν ενημερώσεις!!!

ΠΑΡΑΔΙΔΟΝΤΑΙ ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΦΥΣΙΚΗΣ,ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΧΗΜΕΙΑΣ ΓΙΑ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΤΑΞΕΙΣ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΚΑΙ ΛΥΚΕΙΟΥ------------ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΣΠΟΥΔΑΣΤΩΝ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Α.Ε.Ι , Τ.Ε.Ι. ΚΑΙ Ε.Μ.Π.------------ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ------------ Τηλέφωνο κινητό : 6974662001 ------------ ------------ Email : sterpellis@gmail.com DONATE Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος: Αριθμός λογαριασμού IBAN GR7701101570000015765040868

ΠΑΡΑΔΙΔΟΝΤΑΙ ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΦΥΣΙΚΗΣ,ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΧΗΜΕΙΑΣ ΓΙΑ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΤΑΞΕΙΣ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΚΑΙ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΣΠΟΥΔΑΣΤΩΝ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Α.Ε.Ι , Τ.Ε.Ι. ΚΑΙ Ε.Μ.Π. ------------------------------------ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ Τηλέφωνο κινητό : 6974662001 Email : sterpellis@gmail.com DONATE Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος: Αριθμός λογαριασμού IBAN GR7701101570000015765040868